Sinovac vs. Pfizer-BioNTech ve Moderna: Aşıları tanıyalım!

Şu anda denemeleri devam etmekte olan üç önemli koronavirüs aşısı (Sinovac, Pfizer-BioNTech ve Moderna) bulunuyor. Amerika ve İngiltere başta olmak üzere çoğu ülkeyse aşılara kullanım yetkisi vermeye başlamış durumdalar. Peki bu üç aşı arasında ne gibi farklar olduğunu hiç düşündünüz mü?

İlginizi çekebilir: Pfizer vs. Moderna: Covid-19 aşıları arasındaki farklar neler?

Neredeyse bir yıldır hayatımızda varlığını sürdüren Covid-19 salgınıyla mücadelenin, aralık ayı itibariyle somutlaşmaya başladığını artık biliyoruz. Almanya merkezli BioNTech firmasının Pfizer firmasıyla ortak geliştirdiği Covid-19 aşısı ABD’de uygulanmaya başlandı. Benzer şekilde Moderna aşısı için de kullanım izni veren ABD’de işin rengi nereye gidecek, bu şimdilik belli değil.

Şu anda Dünya üzerinde ön planda olan üç adet aşı var; Pfizer-BioNTech aşısı, Moderna aşısı ve Sinovac aşısı. Bu üç aşı arasındaki farkların neler olduğunu merak ediyorsanız, tam olarak doğru yerdesiniz. Gelin hep birlikte Covid-19 aşılarını birazcık tanıyalım.

Türkiye’nin de tercihi olan Sinovac aşısı

Menşei: Çin
Tür: Geleneksel
Başarı: %90
Uygulanma biçimi: 2 doz (14 gün arayla)
Maliyet: Çin dışında doz başına doz başına 13-15 dolar arası (Türkiye’de ücretsiz yapılacak)

Türkiye’de 23 Aralık’tan itibaren sağlık çalışanlarına uygulanmaya başlanacak olan Sinovac aşısı, Çin menşeli Sinovac Biotech firması tarafından üretiliyor. Hâlihazırda Brezilya, Endonezya gibi Dünya’nın çeşitli ülkelerinde Faz 3 klinik denemelerinden geçen Sinovac, geleneksel yöntemlerle üretilen ve maliyeti nispeten daha düşük olan bir aşı.

Çalışma mantığı itibariyle Sinovac aşısı, inaktif aşı olarak da tanımlanıyor. Bu formda olan bir aşının içerisinde canlı bir virüs bulunuyor ve teknik yöntemlerle zayıflatılan, yani etkisi azaltılan bu virüs işte o haliyle insan vücuduna enjekte ediliyor. Böylelikle bağışıklık sistemimizin Covid-19’a karşı antikor üreterek asıl virüsle savaşabilecek duruma gelmesini sağlayan Sinovac, Türkiye’nin de tercih ettiği bir aşı oldu.

Sinovac aşısının, avantaj olarak nitelendirebileceğimiz önemli bir tarafı var: Bu aşının, aşırı derecede soğuk ortamlarda tutulması gerekmiyor. Açıklamalara göre Sinovac, 2 ila 8 santigrat derecelerde rahatlıkla muhafaza edilebiliyor. Haliyle bu durum, aşının lojistik sürecinin olabildiğince rahat yapılmasını mümkün hale getiriyor.

Pfizer ve BioNTech aşısı

Menşei: ABD-Almanya
Tür: mRNA
Başarı: %95
Maliyet: doz başına 19,5 dolar
Uygulanma biçimi: 2 doz (28 gün arayla)

Pfizer ve BioNTech işbirliğinde üretilen koronavirüs aşısında durumlar birazcık farklı. Zira bu aşı geleneksel yöntemlerden farklı olarak, mRNA adı verilen yeni bir yöntemle üretiliyor. Bu türden aşılar, Sinovac aşısının aksine bünyelerinde herhangi bir canlı virüs barındırmıyorlar. Ayrıca mRNA aşısı (yani Pfizer-BioNTech aşısı), hücrelerimizin çekirdeğine yerleşemediğinden dolayı DNA’mızı da etkileyemiyor.

Geleneksel aşı yöntemlerinden farklı olan mRNA yöntemiyle alakalı olarak Prof. Dr. Murat Aksoy, aşının çalışma mantığıyla ilgili bir açıklama yaptı. Murat Aksoy’un açıklamasına göre mRNA aşıları şu şekilde çalışıyor:

Her bir koronavirüsünün üzerinde Spike Protein adı verilen çıkıntılar bulunuyor, işte aşı bu çıkıntılardaki mRNA parçalarını sentetik olarak kodluyor ve bu şekilde vücuda enjekte ediliyor. Bunun sonucundaysa bağışıklık sistemimiz, o Spike Proteinleri tanıyor ve üretmesi gereken antikorları üreterek virüsle savaşıyor. Yani bir bakıma mRNA aşıları, vücudumuza koronavirüs ile nasıl savaşması gerektiğini öğretiyor da diyebiliriz.

Sinovac aşısının 2 ila 8 derecelik ortamlarda muhafaza edilebildiğinden bahsetmiştik. Ancak Pfizer-BioNTech aşısında durum daha farklı, zira Pfizer aşısının tamı tamına -70 derecelik soğuk bir ortamda muhafaza edilmesi gerekiyor. Bu durum elbette ki çözümsüz değil, ancak ağır lojistik koşulları gerektirdiği için haliyle her ülke Pfizer aşısına sıcak bakmıyor veya bir adım geri duruyorlar diyelim.

Moderna aşısı

Menşei: ABD
Tür: mRNA
Başarı: %95
Maliyet: doz başına 25-37 dolar
Uygulanma biçimi: 2 doz (28 gün arayla)

Moderna tarafından üretilen aşının, aslında bakarsanız Pfizer-BioNTech aşısından pek bir fark yok. Tıpkı Pfizer aşısı gibi, Moderna aşısı da mRNA tekniğinden faydalanıyor. Yani bünyesinde canlı bir virüs bulunmuyor ve DNA’mıza da etki edemiyor. Fakat Moderna aşısını Pfizer aşısından ayıran en önemli nokta, muhafaza edilme biçimleri.

Açıklamalara göre Moderna aşısı –13 ila -5 derecelik ortamlarda muhafaza edilebiliyor. Yani Moderna aşısı için öyle aşırı ağır koşullara gerek yok. Haliyle bu durum, bir nebze de olsa Moderna aşısını daha erişilebilir kılıyor diyebiliriz. Aralık 2020 itibariyle ABD, hem Moderna aşısına hem de Pfizer aşısına kullanım izni verdi. Bakalım bundan sonraki süreç nasıl ilerleyecek, merakla bekliyoruz.

Özet

Sinovac, Moderna ve Pfizer aşıları arasındaki farkları ve benzerlikleri toparlayacak olursak, genel manada şöyle bir tablo ortaya çıkarabiliyoruz:

• Açıklamalara göre Pfizer ve Moderna %94-95; Sinovac ise %90 oranında etkili.
• Bütün aşıların iki doz olarak uygulanması gerekiyor.
• Pfizer ve Moderna mRNA yöntemiyle; Sinovac ise geleneksel yöntemlerle üretiliyor.
• Aşılar arasındaki en büyük farklar, muhafaza ediliş biçimlerinde. İçlerinde muhafaza ediliş bakımından en avantajlı olanı, Sinovac.
• Maliyetler hemen hemen aynı.

Türkiye, 23 Aralık’tan itibaren Sinovac aşısını uygulamaya başlayacak

Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan, Türkiye’de Sinovac aşısının 23 Aralık tarihinden itibaren uygulanmaya başlayacağını söyledi. Aşının evvela sağlık çalışanlarına uygulanacağını belirten Çalışkan, devamındaysa diğer gruplara uygulanacağını aktardı.

“Sonrasında 65 yaş üstü ve ek hastalığı olan bireylerimiz aşılanacak. Sonra ‘kilit personel’ dediğimiz öğretmenlerimiz, bakım hizmetinde olanlar, teması yüksek meslek gruplarında çalışan bireyler aşılanacak.”

Bu arada Covid-19 aşılarıyla alakalı hazırladığımız geniş kapsamlı videoyu izleyerek de daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca aşılarla alakalı olarak, ülkelerin onay vermesi ile yetki vermesi arasındaki fark konusunda da bilgi sahibi olmak isterseniz buradaki bağlantıya tıklayarak hazırladığımız rehberi okuyabilirsiniz.

Önemli not: Bu yazıda paylaşılan “aşının başarı oranı” gibi bilgiler, yazıyı okuduğunuz tarihte daha farklı olmuş olabilir. Bu nedenle mutlaka arama motorlarında, paylaştığımız bilgileri doğrulatmak amacıyla bir de siz araştırmalar yapın.