SOLANA İnceleme | Ethereum’u Yerinden Edebilir Mi?

Solana, kendi klasmanındaki rakiplerine karşı avantajları ve hızlı yükselişiyle birlikte, son 1 yılın en çok dikkat çeken projelerinden biri. Bugün biz de sizlerle, Solana’nın genel hatlarıyla nasıl bir proje olduğunu değerlendirmeye çalışacağız.

---

İlginizi çekebilir: ABD Senatosu, kripto paraları tehdit eden yeni altyapı yasasını oyluyor!

---

Solana, ilk 15’in gediklisi

Coingecko’ya baktığımızda Solana’nın yaklaşık olarak 8 milyar USD market değerine sahip olduğunu görüyoruz. Solana ayrıca, videonun çekildiği gün itibariyle de 15. sırada bulunuyor. Solana kendi blockchainine sahip yani herhangi bir blokzincirin içinde bir token vesaire değil. Bu da zaten Solana’nın güzel yanlarından biri. Solana’nın aslında pek çok güzel yanı var ama pek tabi ki dezavantajları da var. Fakat biz öncelikle avantajlarından başlayacağız.

Solana Proof of Stake veya Proof of Work yerine Proof of History üzerinden bloklarını oluşturuyor fakat bu çok derin bir konu olduğu için bunun ayrıntılarına bu videoda değinmeyeceğiz.

Solana’nın en önemli yanlarından biri arzının sınırlı olması. Yani dolaşımda bulunabilecek maksimum Solana adedi yaklaşık 500 milyon. Fakat Solana’nın Coingecko üzerinde görüntülenen toplam arzıyla Solana’nın kendi açıkladığı arz arasında bir miktar fark var. Bu da, yatırımcıları belli noktalarda tedirgin edebiliyor. Bu arzın şimdilik sadece 272.637.122 kadarı dolaşımda. Peki bu durum bize ne ifade ediyor. Madencilik gerçekleştikçe burada belli miktar bir enflasyon göreceğiz. Ama sınırlı bir kaynak olması bir yandan da değerinin hızlı yükselebileceği anlamına geliyor ama tabi ki de bu bir yatırım tavsiyesi değildir.

Projenin kurucusu kim, ne iş yapıyor ve neden bu projeyi hayata geçirdi

Bir projeyi incelerken mutlaka projenin kurucularına da bakmak gerekiyor, kim bu insanlar; neler yapıyorlar ve amaçları ne? Bu işte ne kadar ciddiler vs. gibi. Solana bu noktada da bana güven vermeyi başardı çünkü projenin başındaki adam yani Anatoly Yakovenko, bugün dünyanın en başarılı şirketlerinden olan Qualcomm’da, geçmiş dönemlerde üst düzey pozisyonlarda çalışmış bir adam. Qualcomm’dan ayrıldıktan sonra Yakovenko Solana projesini hayata geçiriyor ve varını yoğunu bu projeyi kalkındırmaya harcıyor.

Gelin Solana’nın explorerına da bir göz atalım ve cüzdan dağılımını inceleyelim. Cüzdanlara baktığımızda, ekosistemdeki en büyük cüzdanın dolaşımdaki miktarın %3’üne sahip olduğunu görüyoruz. Bir tık yüksek ama gelişmekte olan bir proje için gayet normal ve diğer 19 büyük cüzdan da birbirine çok yakın değerlerde. Yani bu noktada da Solana benden geçer not aldı. Solanabeach explorerı üzerinde de validators kısmına baktığımızda 800 küsür noktada Solana’nın madenciliğinin yapıldığını görüyoruz. Bu sayıyı az bulacaklar için şunu söyleyelim; Solana maalesef tam merkeziyetsiz değil yarı merkeziyetsiz bir proje. Ve bu madencilik ağına Solana’nın kendi merkezi madeni de dahil ve bunun çok büyük boyutlarda ve güçte olduğunu belirtelim.

Gelin bir de Solana’nın alınıp satılabildiği borsalara bakalım. Gördüğünüz gibi birçok borsada Solana alıp satabilmeniz mümkün. Yaklaşık 60 borsada rahatlıkla Solana üzerinden işlem yapabilirsiniz.

Github’da da gayet aktifler. Gelin Twitter hesaplarına da göz atalım. Orada da gayet aktifler ve 360.000 üzerinde takipçileri var.

Solana’da, işlem ücreti çok düşük seviyelerde

Solana, çok hızlı işlem yapabilmesiyle popüler. Buna nazaran işlem ücretleri de gerçekten çok düşük seviyelerde.

Ayrıca Solana tarafında, her şeyi nasıl yapabileceğinizi anlatan ve sizi yönlendiren bir rehber var ve bu rehber resmi Solana çalışanları tarafından hazırlanmış. Böylelikle Solana üzerinde ne yapmaya çalışırsanız çalışın ister madencilik ister Solana ekosisteminde cüzdan açacak olun ister akıllı kontrat yapacak olun her şeyi nasıl yapabileceğinizi tek tek anlatmışlar.

Solana üzerinde çeşitli merkeziyetsiz borsalar ve ek tokenlar, akıllı kontratlar da mevcut. Hatta geçtiğimiz dönemde USDT yani, Tether bile Solana üzerinde basılmaya başlandı. Bütün bu sistemin çok hızlı bir biçimde ve 0’a yakın komisyonla çalışması da cabası.

Solana’nın dezavantajları neler?

Solana genel anlamda birçok avantaja sahip ama dezavantajları da var. Bunlar neler:

Mesela Solana’nın bir ekip tarafından yönetiliyor olması bir dezavantaj olarak sayılabilir. Solana tam merkeziyetsiz bir ekosistem olmadığı için ekip içindeki anlaşmazlıklar dağılmalar vs pek tabi ki ilerde söz konusu olabilir ama sonuçta Blockchain hala mevcudiyetini koruyor olacak. 

Öte yandan Solana çalışma prensibi itibariyle pek de eşi benzeri olmayan bir proje ve blockchain’in çalışma prensibi de Bitcoin Ethereum gibi alışkın olduğumuz şekilde işlemiyor işin teknik kısmında. Bu da ilerde teknik sorunlar yaşanıp yaşanmayacağına dair bir soru işareti.

Tabi bir de Solana yine bir ekibe bağlı ve örneğin Bitcoin gibi tam bağımsız değil. Bunun da uzun vadede yine bir dezavantaj olabileceğini tekrar hatırlatalım. 

Toplam arzın dönemsel olarak değişikliğe uğramış olması da tedirginlik verici.

Ama bana kalırsa şuanda dahi Ethereum’dan çok daha iyi bir ekosistem konumunda. Umarım da yakın zamanda Ethereum’un tahtını sallayacak ve Ethereum gibi şişip; teknik arızalara maruz kalmadan büyümeye devam edecektir.