Pandeminin ilk zamanlarında Covid-19 her köşede pusuya yatmış gibi görünüyordu. Fakat bilim adamları virüsün açık havada kolayca yayılmadığını tespit ettiğinde toplumda büyük bir rahatlama olmuştu. Ancak bu yaz işler sanıldığı gibi gitmeyebilir. Birçok ülkede yeni dalgaların başlamasına neden olan BA.5 alt varyantına karşı insanlar kendilerini açık havada güvende hissedebilirler mi?
İlginizi Çekebilir: Omicron Alt Varyantı BA.5 Ne Kadar Kötü?
Açık havada olmanız Covid-19 ile enfekte olmayacağınız anlamına hiçbir zaman gelmedi (Geçmişte yeni salgın dalgalarıyla ilişkilendirilen müzik festivalleri örneğinde olduğu gibi). Covid-19’un bulaşma yolları üzerine yapılan bir araştırmada yer alan profesör, “Çalışmamızda bariz bir şekilde açık havada enfekte olan insanlar görüyoruz” diyor. Fakat riskin hâlâ iç mekanlara kıyasla daha düşük olduğunu da belirtiyor. Çoğu açık hava etkinliklerinde de dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Araştırmayı yapan profesör, “4 Temmuz’daki havai fişek etkinliğine gitmedim ve hiçbir kalabalığın içinde de bulunmadım” diyor. “Açık hava aktivitelerim çoğunlukla egzersiz yapmak, bisiklete binmek, yürümek ve koşmaktan ibaret.” Uzmanlar, BA.5 varyantının mekân fark etmeksizin bulaş riskini artırdığını ve eski alt değişkenlere göre aşılardan ve geçmiş enfeksiyonlardan kazanılan bağışıklıktan daha kolay kaçtığını söylüyor. Geçmiş varyantlarla karşılaştırıldığında, bağışıklık sisteminin savunmasını atlamasına yardımcı olan avantajlara sahip olduğunun giderek daha açık hale geldiğini de belirtiyorlar. Diğer Omicron alt varyantları gibi BA.5 de yeni mutasyonlar geliştirdi. Moleküler tıp alanında çalışmalarını sürdüren bir profesör, “Virüsün hücrelere bağlanan kısmı olan spike proteininde bağışıklıktan kurtulmasını sağlayan bir değişiklik olabilir. Antikorlarımız BA.1 ve Delta‘ya kıyasla BA.5‘e karşı biraz daha az etkili” diyor.
BA.5’in artan bulaş riski ve azalan bağışıklık savunmamız, Covid-19’un açık havada bulaşma olasılığının daha yüksek olduğu anlamına geliyor. Ancak bu, dışarıda olmanın bir miktar koruma sağlayamayacağı anlamına da gelmiyor (özellikle de önlemler alındığında). Uzmanlar açık havada ve diğer insanlardan uzakta olmanın, hava sirkülasyonu kötü olan bir kalabalığın içinde olmaktan daha güvenli olduğunu söylüyor. Dış mekanların da iç mekanlara göre çok daha düşük riskli ortamlar olmaya devam ettiğini belirtiyorlar. Bulaşmanın en çok yakın ve yüz yüze konuşma sırasında gerçekleştiğini vurguluyorlar. Karşınızdaki kişi enfekte ve siz de ona yeterince yakınsanız bulaşma olasılığının her zaman olduğu söyleniyor.

Kalabalıklardan kaçınma ve başkalarıyla birlikteyken maske takmak gibi iç mekanlarda güvende olmanızı sağlayan önlemler dışarıda da yardımcı olabilir. Uzmanlar, aşıların bağışıklık sistemini Covid-19‘a karşı çeşitli savunma türleri geliştirmesini tetiklediğinden aşılar konusunda güncel olmanın hastalığı daha hafif geçirmenizi sağlayabildiklerini belirtiyor. Virüs, insanların enfekte olmasını önlemeye yardımcı olan nötralize edici antikorları aşmada giderek daha iyi olsa da aşıların daha uzun süreli bağışıklığı tetiklediği biliniyor. Sonuç olarak Covid-19 ile enfekte olan aşılı kişilerin nerede enfekte olurlarsa olsunlar hastalığı ağır geçirme veya hastalıktan ölme olasılıklarının daha düşük olduğu belirtiliyor.