İşletim sistemleri farklı programları çalıştırmanıza izin veren bazı ortak hizmetler sunarken, bir bilgisayarın donanımını ve kaynaklarını yönetmenizi sağlayan yazılımlar olarak tanımlanabilirler.
Bilgisayarlar, son yıllarda hantal makinelerden şık, performans odaklı cihazlara dönüşerek muazzam teknolojik adımlar attı. Günümüzde ise çoğu bilgisayara güç veren üç popüler işletim sistemi vardır:
- Windows
- macOS
- Linux
İlginizi Çekebilir: Rusya’da Windows 10 ve Windows 11 İndirmeleri Engellendi!
İçindekiler
Windows
İstatistiklere göre Microsoft Windows, yaklaşık yüzde 74‘lük bir pazar payıyla dünyanın en popüler masaüstü işletim sistemidir. 1985‘teki ilk sürümünden bu yana, işletim sistemi bir dizi değişiklik geçirmiştir. Geçen sürede birçok iniş ve çıkış yaşamasına rağmen hâlâ uzun bir süredir pazar lideridir.
Microsoft Windows, dünyanın dört bir yanındaki birçok bilgisayarda çalışmaktadır. Özellikle Windows 10‘un popülaritesi ve şirketin sunduğu Windows 11’e ücretsiz yükseltme nedeniyle de popülaritesi önemli ölçüde artmıştır. Microsoft Windows, bugün piyasaya sürülen çoğu dizüstü bilgisayarda da bulunur. Hemen hemen tüm büyük üreticilerde Windows ön yüklü olarak gelir ve tüketicilere gönderilmeden önce özel yazılımlar da eklenir.
Kurulum Kolaylığı
Windows’un kurulumu inanılmaz derecede kolaydır. Ayrıca çoğu donanımla sorunsuz bir şekilde çalışır. Popüler olmasının nedenlerinden biri de budur. Ayrıca, bir disk görüntüsü oluşturarak veya dijital bir kopya satın alarak Windows’u bilgisayarınıza yükleyebilirsiniz. Windows 11’i yüklemek için de farklı yöntemler bulunmaktadır. Bunların çoğu da oldukça kolay anlaşılırdır. Temel bilgisayar bilgilerine sahip herkes yükleme sihirbazını çalıştırabilir. Microsoft, Windows 11‘e birçok yeni özellik de eklemiştir. Bütün bunların yanısıra eski bir bilgisayara sahip kullanıcıları düşünerek Windows 11’i eski bilgisayarlara yükleyebilme seçeneğini de eklemişlerdir.
Fiyat
Windows 11, Windows 10’dan yükseltme yapacak kullanıcılar için ücretsizdir. Ancak, Windows 10’dan yükseltme yapmıyorsanız, bugün itibariyle yeni bir Windows 11 Home lisansı 2499 TL, Windows 11 Pro ise 3144 TL’dir (Fiyatlar popüler bir online perakendeciden alınmıştır).
Yazılım Kullanılabilirliği ve Performans
Buranın Microsoft Windows’un rakiplerinden bir adım öne geçtiği yer olduğunu söyleyebiliriz. Neredeyse bütün yazılımlar Windows’ta sorunsuz çalışır. Sonuç olarak, Windows inanılmaz derecede çok yönlüdür ve çoğu yazılım geliştiricisi bu platformda çalışan uygulamalar veya yazılımlar oluşturur.
Kurulum ise inanılmaz derecede kolaydır ve bir kurulum sihirbazı aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Kullanıcıların herhangi bir komut satırı arabirim aracına aşina olmaları gerekmez.
Oyun oynamak isteyenler için de Windows en iyi seçimdir. Bunun nedeni, şirketin oyun performansını artırmaya odaklanması ve çoğu geliştirici ve donanım üreticisinin DirectX 12 gibi seçeneklerden yararlanarak ekran kartı ve işlemciden maksimum performansı çıkarmasıdır.
Windows 10‘da da daha iyi bir oyun performansı isteyenler için optimizasyon seçeneği sunulur. Windows, özelleştirilebilir bir bilgisayar isteyen kişiler için idealdir. Farklı bileşenleri kolayca değiştirebilir, yeni sürücüler yükleyebilir ve parçaları istediğiniz gibi yükseltebilirsiniz.
Bilgisayarınız üzerinde maksimum kontrol sahibi olmak, özelleştirmek ve kişiselleştirmek istiyorsanız Microsoft Windows oldukça iyi bir işletim sistemidir.
Yedekleme
Windows 11’de yedeklemelerin nasıl oluşturulacağını merak edenler için bunun inanılmaz derecede kolay olduğunu söylenebilir. Windows’ta kolayca farklı yedeklemeler oluşturmanıza olanak tanıyan yerleşik bir yardımcı program bulunur. Bütün yedeklemeleri tek bir tıklamayla geri yükleyebilme imkânı da sunulur.
macOS
Apple‘ın işletim sistemi, Windows’a kıyasla nispeten daha küçük bir pazara sahiptir. Yine de macOS popülaritesini artırmaya devam ediyor. Windows’un en büyük rakibi olmasına rağmen, macOS çok farklı bir yaklaşım benimsiyor.
Yeni başlayanlar için, Windows’un aksine, sadece bir kopya satın alınıp herhangi bir bilgisayara yükleme imkânı sunulmuyor. Ayrıca başka bilgisayarlara da önceden yüklenmiş olarak gönderilmiyor; yalnızca bir iMac, MacBook, Mac mini veya diğer resmi Apple cihazları ile beraber sunuluyor.
macOS’da fazla sayıda açık kaynak ve kodları bulunmasına rağmen kapalı bir sistemdir. Geçtiğimiz yıllar içerisinde de değeri kolayca kanıtlanmıştır. Daha da önemlisi, macOS, esas olarak daha küçük pazar büyüklüğü nedeniyle inanılmaz derecede güvenlidir. macOS‘taki kötü amaçlı yazılım tehditlerinin sayısı oldukça az olmasına rağmen Mac’inize virüs bulaştığını gösteren bazı işaretler de vardır.
Kurulum Kolaylığı
macOS için inanılmaz derecede kolaydır. İşletim sistemi, şirketin sattığı her MacBook ve iMac ile önceden yüklü olarak gelir ve güncellemeleri sorunsuz bir şekilde yükleme imkânı sunar. Daha da önemlisi, güncellemeler düzenli ve kurulumu nispeten kolaydır.
Güncellemeler Windows’a kıyasla çok daha az sıklıkta sunulmaktadır. Bu nedenle Mac’inizin güncellemeleri Windows’ta olduğu gibi en uygunsuz zamanlarda çalıştırması konusunda endişelenmenize gerek yoktur. macOS’un tüm güncellemeleri de ücretsizdir.
Birçok kişi Windows ile karşılaştırıldığında bir Macbook satın almanın dezavantajlı olduğunu iddia ederken, diğerleri daha yüksek satın alma maliyetine rağmen, sistemin ömrü boyunca harcadıkları toplam tutarın çok daha az olduğunu düşünüyor. Çünkü yükseltmeler hakkında endişelenmeye gerek olmadığını düşünüyorlar.
Yazılım Kullanılabilirliği ve Performans
Apple’ın işletim sistemi, kullanım kolaylığı ve Apple ekosistemiyle olan uyumu nedeniyle inanılmaz derecede popüler. Ek olarak, çoğu insan uygulamaları yüklemenin ve yönetmenin Windows‘tan daha fazla olmasa da en az Windows kadar kolay olduğunu savunuyor.
Linux tabanlı olmasına rağmen macOS, yazılımı doğrudan App Store’dan yüklemenize olanak tanır. Çoğu uygulama da Disk Görüntüsü dosyası olan DMG dosyasını indirmenize izin verir. Ardından, uygulamayı yüklemek için simgeyi Uygulamalar klasörüne sürüklemek yeterlidir.
Kaldırmak istediğinizde de Uygulamalar klasöründen silmeniz yeterlidir. Herhangi bir yükleme sihirbazı çalıştırma konusunda endişelenmenize gerek yoktur. Geliştiriciler ve tasarımcılar genellikle yaratıcı araçlar için destek özellikleri nedeniyle macOS‘yi tercih ederler.
Daha da önemlisi, Windows‘un aksine, macOS aşağıdaki gibi bir dizi ücretsiz uygulama ile gelir:
- Kelime işlemci, elektronik tablo programı ve sunum aracı içeren bir üretkenlik paketi.
- Önizleme uygulaması fotoğrafları düzenlemek için mükemmeldir ve PDF‘leri de düzenlemenizi sağlar.
- Bir video düzenleme uygulaması.
- Müzik düzenleme aracı, GarageBand. GarageBand’ın kullanımı kolaydır ve birçok profesyonel tarafından kullanılır.
Yedekleme
Mac’inizi nasıl yedekleyeceğinizi merak ediyorsanız, Time Machine olarak bilinen bir araç kullanmanız gerekir. Bununla hem manuel hem de otomatik yedeklemeler ayarlayabilir ve hatta Windows gibi harici bir sürücüde bir yedekleme oluşturabilirsiniz.
Linux
Geliştiriciler tarafından yaygın olarak tercih edilen Linux, çok yönlülüğü ile bilinen bir işletim sistemidir. Windows ve macOS’un aksine, Linux tamamen açık kaynaklıdır, bu nedenle değiştirilebilir ve özelleştirilebilirdir.
Açık kaynak kodlu olduğundan, dağıtımlar olarak bilinen farklı varyantları mevcuttur. Eski bilgisayarlara yüklenebilmesi için kırpılmış sürümleri de mevcuttur. Bu dağıtımlar, temel sistem işlevselliği sunan yazılımlardan, belirli donanımları çalıştırmak için tasarlanmış özel kullanıcı arabirimlerine kadar uzanır. En popüler dağıtımlardan biri, esnekliği nedeniyle yaygın olarak kullanılan Ubuntu’dur.
Kurulum Kolaylığı
En son Ubuntu sürümünü dizüstü bilgisayarınıza nasıl yükleyeceğinizi bilmek istiyorsanız, Ubuntu’nun web sitesinden en son kurulum dosyasını indirerek başlayabilirsiniz. Ardından, bu dosyayı bir USB belleğe yükleyebilir veya bir disk görüntüsü oluşturabilirsiniz.
Yazılım Kullanılabilirliği ve Performans
Windows veya macOS ile karşılaştırıldığında kullanılabilirlik sınırlıdır. Linux‘ta yeni yazılım çalıştırmak her zaman kolay olmayabilir. Çünkü tüm programlar yerel destek sunmayabilir (en azından Windows ve macOS’ta bulabileceğiniz çoğu program). Bu da Wine gibi bir uyumluluk katmanı yüklemeniz gerektiği anlamına gelir. Kurulum işlemi de farklıdır, bu nedenle Wine’ı Ubuntu’ya nasıl kuracağınızı öğrenmek için linkteki adımları izleyebilirsiniz.
Geçmişte Linux arayüzleri daha iyi grafikler ve performans sunan Windows veya macOS ile karşılaştırıldığında zayıf kalıyordu. Ancak Ubuntu eskiye göre çok aşama kaydetti. Ubuntu, Finder ve Windows Gezgini ile rekabet edebilecek çarpıcı bir arayüz sunuyor.
Linux’a uygulama yüklemek birçok sıradan kullanıcıya karışık gelebilir. Çoğu zaman kullanacağınız komut satırına gireceğiniz komutu bilmeniz gerekir. Ne yazık ki, Linux’un benimsenmesini sınırlayan şey de budur. İnsanlar bunu günlük kullanımda yararlı olamayacak kadar teknik olduğunu düşünüyorlar. Ayrıca yüklenebilen uygulamaların çoğu Windows ve macOS’dakiler kadar iyi sayılamayabilecek olan ikame uygulamalardır.
Yedekleme
Linux’ta yedekleme çalıştırmak da basit değildir. Çünkü belirli komutları bilmeniz gerekir. Fakat Déjà Dup gibi kullanabileceğiniz bazı arayüz araçları mevcuttur. Bu linkten Linux’ta Déjà Dup ile verilerinizi nasıl yedekleyebileceğinizi öğrenebilirsiniz. Ancak bu araç ile bile bazı özel komutları çalıştırmak gerekebilir.
Hangi İşletim Sistemi Size Daha Uygun?
Yazıda bahsedildiği gibi üç işletim sisteminin de kendilerine has iyi özellikleri mevcuttur. Ancak, her şey neye aşina olduğunuza ve neyi kullanmayı tercih ettiğinize bağlıdır. Örneğin, sistem üzerinde tam kontrol istiyorsanız, Linux muhtemelen en iyi seçimdir. Ancak kullanımı daha kolay bir şey istiyorsanız, macOS ve Windows arasında seçim yapmak daha mantıklıdır.
tarafından verilmektedir.