Meme kanserini tespit etmeye yardımcı olan bir cihaz, prestijli James Dyson Ödülü’nü kazandı. Dotplot, kadınların evde kendilerini kontrol etmelerine ve bir uygulamada bulabilecekleri değişiklikleri izlemelerine yardımcı olmayı amaçlıyor.
Sağlık bakanlığınca Türkiye’de meme kanseri görülme sıklığı dünya geneli için 100 binde 45,6 belirtiliyor. Bu bir yılda yaklaşık 18 bin kadına meme kanseri tanısı koyuluyor demek.
Çoğu kişinin kendine muayene yapmadığı/yapamadığı göz önüne alındığında oldukça fonksiyonel bir cihaz olduğunu söyleyebiliriz. Tıp uzmanları da buluşu memnuniyetle karşıladılar. Ancak doktora gitmenin yerini tutmadığı konusunda uyarıyorlar.
İçindekiler
Nasıl kullanılır
Kullanıcılar göğüs boyutlarını ve şeklini girerek ve el cihazını göğüslerinin üzerine bastırarak gövdelerinin kişiselleştirilmiş bir haritasını oluştururlar.
Cihaz ayda bir kez, doku kompozisyonunu kaydetmek için ses dalgaları kullanır ve herhangi bir şüpheli değişiklik veya anormallik varsa, kullanıcının bir sağlık uzmanına görünmesini önerir.
Teknoloji, 50 yaş üstü mamogramlara veya bir yumrudan endişe duyan kadınlara sunulan ultrason taramalarına çok benzemekte.
Onkolog Dr Frankie Jackson-Spence şunları söyledi: “Açıkçası, gelişimin erken aşamalarında, bu nedenle meme kanserlerini tespit etmede gerçekten yeterli olduğundan emin olmak için ilaç düzenleyici cihaz kontrollerinden geçmesi gerekiyor. Doktorunuza gitmenin yerini tutmaz – hiçbir şeyi teşhis etmez.”
Hayatta kalma oranı
Kanserli doku ne kadar erken tespit edilirse o kadar iyidir. Birinci evre meme kanseri için beş yıllık sağkalım oranı yaklaşık %95’tir ve kanser dördüncü evreye geçtiğinde bu oran %25’e düşer.
Dr Jackson-Spence, “koltuk altı ve köprücük kemiği de dahil olmak üzere tüm memeyi kontrol etmeniz önemlidir” diyor.
Meme ucu akıntısı
Kendini muayene etmek sadece yumrular aramakla ilgili değil. Breast Cancer Now yardım kuruluşunun sağlık başkanı Manveet Basra, şunları söyledi: “Hastalığın aranması gereken başka belirtileri var. Bunlara meme ucu akıntısı veya meme derisinin çukurlaşması veya büzülmesi dahildir.”
“Yumrular da dahil olmak üzere çoğu meme değişikliği kanser olmayacak olsa da, memenizde sizin için yeni veya alışılmadık bir değişiklik fark ederseniz, mümkün olan en kısa sürede doktorunuza başvurmanız önemlidir. Meme kanseri ne kadar erken bulunursa, o kadar erken teşhis olur. Bu sayede başarılı bir tedavi olması muhtemeldir.”
İnovasyon tasarım mühendisliği mezunları olan Debra Babalola ve Shefali Bohra, Bohra’nın bir spor antrenmanı ardından memelerinden birinde alışılmadık bir yumru keşfettikten sonra Dotplot’ı icat ettiler.
“Klinisyenlerle yeni konuşmaya başladık ve bir sürü kadınla konuştuk. Kadınların kendilerine sadece ne yapmaları gerektiğini anlatmakla kalmayıp, aynı zamanda kendilerine meme kontrollerinin nasıl ve neden yapılması gerektiğini de öğreten bir yol aradıklarını fark ettik.” dedi.
Babalola, “Tıp uzmanlarının yerini almıyoruz, kadınların yaptıkları öz kontrollerde kendilerine güvenmelerini sağlıyoruz.” dedi.
Dotplot şimdi James Dyson Ödülü’nün uluslararası aşamasına ilerleyecek ve kazanan 16 Kasım’da açıklanacak. Ödül yeni nesil tasarım mühendislerini kutlayan, teşvik eden ve ilham veren uluslararası bir tasarım ödülü olarak tanımlanıyor. Ödüle layık görülen her beş mucitten biri buluşlarını ticarileştirmeye devam ediyor.