Hala etkisini hissettirmekte olan Covid-19 pandemisi, evde her zamankinden daha çok vakit geçirmemize neden oluyor. Dolayısıyla, bugünlerde evde yaptığımız aktivitelere çok daha fazla vakit ayırmaktayız ve bu da elektronik aletlerimize daha içli dışlı olmamız anlamına geliyor. Tabi, bu vakit geçirmemize yardımcı olan elektronik aletler listesinin başlarında şüphesiz ki bilgisayarlarımız var. Pandemi döneminde patlamaya yaşayan bilgisayar satışlarından da görülebileceği üzere, birçok insan bu dönemde bilgisayar alma veya mevcut cihazlarını yenileme yönünde adımlar attı. Her ne kadar bu dönem laptoplar daha çok tercih edilse de, masaüstü bilgisayarlar da bir hayli rağbet gördü. Bundan dolayı, bu satın almalarınızda daha bilinçli kararlar vermenize yardımcı olmak adına sizler için bilgisayarların en önemli donanım birimlerinden olan RAM’ler hakkında bir rehber hazırladık. Bu rehberimizde “RAM nedir?” ve “RAM alırken nelere dikkat edilmeli?” gibi önemli soruları cevaplamaya çalışacağız…
İçindekiler
RAM nedir?
Okuyucularımızın birçoğunun RAM’in ne olduğuna dair bilgileri olduğuna eminiz. Ancak yine de detaya inmeden, gelin kısaca RAM’in ne olduğunun üstünden geçelim. Aslında, RAM terimi Random Access Memory öbeğinin kısaltılmış hali. Yani, Rastegele Erişimli Bellek veya daha yaygın kullanımıyla RAM bellek. Peki RAM ne işe yarıyor? Kısaca tanımlamak gerekirse, RAM için bilgisayarınızın kısa süreli hafızası demek mümkün. Bilgisayarınızda o an yaptığınız işlemlerin anlık verisi RAM’de tutulmakta. İşte RAM’in temel amacı da bu.
Bu haberi de sevebilirsiniz: NFC nedir, ne işe yarar? NFC özelliği hakkında bilmeniz gerekenler
“RAM nedir?” sorusunu kısaca cevapladıktan sonra, gelin biraz daha detaya inelim. Dediğimiz gibi, RAM bilgisayarınızın en önemli donanımlarından biri. Peki bu önemli komponentin bilgisayarınızdaki rolü ne? RAM’i bilgisayarınızdaki çok hızlı hareket eden cache (önbellek) ve göreceli yavaş çalışan hard drive (hard disk) veya SSD gibi depolama birimleri arasında orta hızda çalışan bir hafıza gibi düşünebilirsiniz. Sisteminiz bu tarz hız gerektiren ve o an kullanmakta olduğunuz anlık verileri depolamak için RAM’i kullanır. RAM’i, SSD veya hard disk gibi birimlerden ayıran en büyük özellik ise bilgileri geçici olarak depolamasıdır. Bu karışık işleyişi bir örnekle, daha kolay anlaşılır şekilde anlatalım. Bilgisayarınızı bir ofismiş gibi düşünün. Hard drive (hard disk) veya SSD’nin köşedeki dolabı doldurduğunu hayal edin. Şu an üstünde çalıştığınız belgeyi de önbellek (cache) olarak düşünebilirsiniz. Bu durumda, RAM ise tüm çalışma alanı oluyor. İhtiyacınız olduğunda, her ne kadar geçici bir süre için de olsa, her an yanınızda ve kullanılabilir.
RAM’in günlük kullanımınızdaki en büyük etkilerinden biri ise açık olan programlar veya uygulamalar arası hızlı geçiş yapmanızı sağlamasıdır çünkü bu bilgileri RAM saklar. Yani, RAM olmasaydı her programı kapadıktan sonra sıfırdan açmak zorunda kalacaktık.
RAM çeşitleri nelerdir?
Aslında RAM’leri birçok şekilde kategorize etmek mümkün. Ancak biz bu rehberimizde iki ana sınıflandırmadan bahsedeceğiz. Bunlardan ilkinde RAM’i boyutuna ve kullanım alanına göre sınıflandırırken, diğerinde de DDR jenerasyonlarına göre konumlandıracağız. Hemen ilk sınıflandırmamızla başlayalım.
DIMM vs. SO-DIMM
Bu sınıflandırmamız tamamen RAM’in boyutlarıyla alakalı. DIMM, yani Dual In-Line Memory Module, alışık olduğumuz geçmeli, kart şeklindeki RAM’ler. DIMM RAM masaüstü veya sunucu bilgisayarlarda kullanılmakta. Diğer taraftan, SO-DIMM RAM’ler ise daha kompakt boyutta ve genelde laptoplarda kullanılan çeşit. SO-DIMM’ler için DIMM’lerden diğer bir farkı da değiştirmenin çok daha zor olması.
DDR3, DDR4 ve DDR5
DDR, bir RAM standartı ve Double Data Rate anlamına geliyor. Başka bir deyişle, DDR, RAM’inizin her döngüde iki kez veri transferi yapabilecek kapasitede olduğunu ifade etmekte. Eğer bundan önce RAM satın aldıysanız, muhtemelen DDR4, DDR5 gibi terimlerle karşılaşmışsınızdır. Gelin bunlar arasındaki farka yakından göz atalım. Özetle, DDR kısaltmasının yanındaki rakamlar teknolojinin jenerasyonunu ifade ediyor. Yani; DDR5, DDR4’ten daha güncel bir teknoloji. İşlemciler zaman içinde geliştikçe, bunlarla çalışacak RAM’lerin de doğal olarak bu işlemcileri desteklemesi gerekti. İşte bu yüzden sürekli daha yeni ve hızlı bir DDR serisi ortaya çıkmakta. Bu konuyla ilgili söyleyebileceğimiz bir diğer madde de, RAM’inizin DDR neslinin anakartınıza uygun olması gerektiği. DDR3 destekleyen bir anakarta DDR4 takmanız mümkün değil. Bu sebepten, alışveriş yaparken bu konuyu gözden kaçırmamanızı tavsiye ederiz.
RAM alırken nelere dikkat edilmeli?
RAM nedir sorusunu cevapladıktan ve RAM çeşitlerine göz attıktan sonra işin biraz da pratik kısmına eğilelim. İşte RAM satın almadan önce dikkat etmeniz gerekenler:
1- Hangi amaçlarla kullanmak için RAM aldığınıza karar verin:
Her satın alma işleminden önce olduğu gibi RAM alırken de ilk yapmanız gereken ihtiyaçlarınızı belirlemek. Günlük işler ve içerik tüketmek için kullanacağınız bir bilgisayarın RAM ihtiyacı ile oyun oynamak, kreatif işler üretmek vb. gibi amaçlarınızın olduğu bir bilgisayarın ihtiyacı arasında dağlar kadar fark olacaktır. Bu yüzden, ihtiyaçlarınızı belirleyip alışverişe çıkmak paranızı çok daha iyi bir şekilde harcamanızla sonuçlanacaktır.
2- RAM ve anakart uyumuna dikkat edin:
Daha önce de söylediğimiz gibi, satın alacağınız RAM’İN anakartınızın desteklediği DDR nesliyle uyumlu olması gerekiyor. Eğer anakartınızı 2015-2016 sonrası aldıysanız, büyük ihtimalle DDR4 destekleyecektir. Ancak her ihtimale karşı kontrol etmekte fayda var.
3- Ne kadar RAM’e ihtiyacınız olduğuna karar verin:
Tabi, ne kadar çok RAM o kadar çok performans demek. Ancak bu her kullanıcının 32GB gibi yüksek RAM’lere ihtiyacı olduğu anlamına gelmiyor. Her ne kadar 4GB da gündelik işlerinizi çok sıkıntı yaşamadan halletmenize yetecek olsa da, içinde bulunduğumu 2021 yılında en az 8GB’lık bir RAM’e sahip olunması gerektiğini düşünüyoruz. Eğer performans gerektiren oyunlar oynuyorsanız 16GB büyük ihtimalle yeterli olacaktır. CAD programları kullanacak veya 3D dizayn gibi işler yapacaksanız 32GB’a çıkmak mantıklı olabilir.
4- Hız (Frekans ) ve Gecikme:
RAM hızını, daha doğrusu transfer hızını, MHz şeklinde görmeniz mümkün. Ya da DDR4-1600 şeklinde de görebilirsiniz. Bu öbekteki “1600” MHz’yi ifade ediyor. Her ne kadar ne bu rakam ne kadar yüksekse o kadar hız anlamına gelse de, günlük kullanımda çok da farkını hissedeceğiniz bir unsur değil. Tabi, eğer sunucu bilgisayarı topluyorsanız iş başka. RAM konusundaki bakmanız gereken diğer bir parametre ise gecikme. RAM gecikmesini arasında tire olan 4 haneli rakamlar şeklinde görebilirsiniz. Örneğin, “9-10-9-27” gibi. Bu rakamlar ne kadar düşükse RAM’in gecikmesi o kadar az diyebiliriz. Her ne kadar hız ve gecikme önemli unsurlar da olsa, eğer standart bir kullanıcıysanız her zaman en büyük önemi RAM’inizin GB’ına vermenizi öneririz. 16GB 1600MHz RAM her zaman 8GB 2400MHz RAM’den daha iyi performans verecektir.
Umarız RAM nedir sorusunu anlaşılır bir şekilde cevaplamış, RAM alırken dikkat edilmesi gereken unsurları sizi sıkmadan anlatabilmişizdir. RAM konusunda başka bir sorunuzu olursa yorum yaparak bize ulaşabilirsiniz.