AMD Ryzen 7 1800X İncelemesi

AMD Ryzen 7 1800X karşınızda. Mükemmele yakın işlemci ve olgun görünen AM4 platformuna merhaba diyoruz.

AMD’nin Ryzen serisi işlemcileri henüz yalnızca en üst modeller çıkmış olmasına rağmen piyasanın şeklini değiştirmeye aday. AMD nedense öncelikle en üst modelleri piyasaya sürerek yıllardır rekabet edemediği Intel’e mesaj vermeye çalışıyor diyebiliriz. Şu an için piyasada onlarca AM4 platformunu destekleyen ana kart ve üç tane Ryzen 7 işlemci var. Bu işlemciler AMD Ryzen 7 1800X, Ryzen 7 1700X ve Ryzen 7 1700 olarak karşımızda.

Son yılların özeti

AMD, yıllar boyunca yalnızca ekran kartlarıyla gündeme gelen bir teknoloji şirketi görünümündeydi. İşlemci tarafında maalesef Excavator çekirdeklerinin başaramadığı şeyler nedeniyle yalnızca giriş seviyesinde ve belki de orta seviyeye sıkışıp kalmıştı. Radeon ekran kartları tarafında ise NVIDIA ile en üstte başa baş olmasa da fiyat performans ölçeğinde iyi bir rekabet ortamı yakalanmıştı. Buna rağmen pazarlama bütçesi AMD’ye göre çok daha yüksek olan NVIDIA farklı iyileştirmeleri de kendi bünyesine ekleyerek satışta öne geçmeyi başarıyordu.

Son 4 yıldır üzerinde çalışılan Zen mikro mimarisi ile AMD ciddi bir geri dönüş bekliyor. Bunu yaparken arada tüm teknoloji ekosistemine kendi Mantle yazılım geliştirme arayüzü üzerinden ilerlettikleri Vulkan ile önemli katkılar da yapmış durumdalar. Bugün ise nihayet işlemci tarafında vadedilenlerin ne kadar gerçeğe döndüğünü göreceğiz.

AMD Ryzen 7 serisi

AMD şu an için yalnızca en tepeye hitap eden üç işlemcisini çıkarttı. Eğer amaç paralel çoklu işlemde Intel’in en üst seviye (ve fiyatı nedeniyle satışı neredeyse olmayan) işlemcisine kafa tutmaksa, AMD bunu başardı. Tek çekirdek performansı da frekansa göre bakıldığında hiç fena değil. Genele bakarsak AMD giriş ve orta seviyede, yani insanların gerçekten para verip satın aldığı ve sıkça kullandığı işlemcilerde de Intel’e zor zamanlar yaşatmak için geliyor.

Üç model şu özelliklere sahip:

Bütün işlemciler 8 çekirdeğe ve her çekirdekte bulunan SMT (simultaneous multi threading) desteğiyle 16 izleğe sahip. Yaptığımız testlerde SMT sisteminin işlemciden alınabilecek performansı, destekleyen uygulamalarda gayet istikrarlı şekilde artırdığını gözlemledik.

Her işlemci bir temel hıza ve bir de kendi kendisinin performansını yükseltme özelliğiyle belirlenen üst hıza sahip durumda. Bunun yanında XFR, yani Extra Frequency Range ise işlemci serin kaldığı sürece bu sınırlara takılmadan iyi soğutucunuzun faydasını sistemle uğraşmadan görmenizi sağlıyor. Zaten Ryzen 7 modelleri arasında X modeli olanlar kutudan soğutucuyla gelmiyor. Yalnızca Ryzen 7 1700’ün üzerinde Wraith Spire modeli olduğu belirtilmiş; onda da XFR desteği yok.

Burada tepe modelden sonra en çok dikkati cezbeden ürün Ryzen 7 1700. Zira bu model 65 Watt TDP (thermal design power, ısıl tasarım gücü) ile sunulan 8 çekirdekli bir işlemci. XFR gibi derdiniz yoksa, Zen çekirdeklerinin 3 ila 3,7 GHz arasında çalışması size yeterliyse (bence fazlasıyla yeterli) daha serin ve sessiz bir bilgisayara sahip olabilirsiniz. Elbette performanstan ödün vermeden.

AMD Ryzen ve AM4 platformu

AM4 platformu tüm gelecek AMD masaüstü işlemcileri için kullanılacak bir sistem altyapısı sunuyor. Bizim görme şansını yakaladığımız AMD X370 yongası en üst seviye sistemler için kullanılacak bir yonga. Üzerinde iki adet USB 3.1, altışar tane de USB 2.0 ve 3.0 desteğiyle geliyor. İŞlemci tüm önemli bileşenleri doğrudan kendisine bağladığı için 2. nesil 8 adet PCI Express yuvası mevcut. İşlemcinin kendi içinde ise 16x 3. nesil grafik arayüzü için PCI Express bulunuyor. Bunun yanında dört adet 3. nesil PCI Express NVMe bir o kadar da sistem yongası için kullanılıyor.

Soket yapısı 1331 temas noktasına sahip. AMD 2020 yılına kadar, yani önümüzdeki 3 sene boyunca (beki de daha uzun süre) bu soketi kullanmaya devam edeceği için hem birleştirici hem de uzun vadeli yatırımların kaynağı haline gelecektir. En azından bizim beklentimiz bu yönde. Bu platformda hem Ryzen gibi salt işlemcileri hem de (anladığımız kadarıyla) henüz kendilerinden bahsedilmeyen APU modellerini göreceğiz.

SenseMI

AMD Ryzen modellerinde gerçek zamanlı kontrol, tahmin ve yönetim sağlayan SenseMI isimli bir teknoloji kullanıyor. SenseMI beş farklı bileşenden oluşuyor ve işlemcinin performansıyla ilgili gerçek zamanlı yönetimsel kararlar almasını sağlıyor. Pure Power ve Precision Boost beraber çalışan iki teknoloji: Pure Power işlemcinin sıcaklık durumuna göre en iyi saat hızını belirleyen ve voltaj ayarı yapan denetim sistemi olarak karşımızda çıkıyor. Precision Boost ise performansın talebe göre şekillendiği zamanlarda 25 MHz aralıklarla işlemci hızını ayarlıyor (artırıyor).

Yazıda daha evvel ismi geçen XFR veya uzun hâliyle Extended Frequency Range ise daha iyi soğutucu sistemleri ödüllendiren bir başka denetim sistemi. Eğer sıvı soğutma, sıvı azot veya çok daha gelişmiş hava soğutma sistemleri kullanıyorsanız işlemci frekansınız Precision Boost’un da sağladığı hızların üzerinde çalışabiliyor. Bu şekilde daha verimli soğutma sistemleri otomatik olarak devreye giren bu sistemle daha iyi performans sağlıyor.

Neural Net Prediction sistemi işlemci içinde bulunan bir yapay sinir ağı gibi çalışıyor. Bu sistem çalışan yazılımların kodlarını tarayarak işlemci içinde izleyebilecekleri en iyi rotayı çiziyor ve bu şekilde işlemci mimarisinin daha verimli kullanılmasına imkân sağlıyor. Smart Prefetch de geniş L2 ve L3 ön belleklerin çalışan yazılımlardan “öğrenmesini” sağlayarak komut ve veriler için daha isabetli önbellekleme yapılmasını sağlayan bir başka teknoloji.

AMD Ryzen 7 1800x

Gelelim şovun yıldızına, AMD Ryzen 7 1800x! Serinin şu an için en üst modeli olan bu işlemci şu an için en yüksek “çok izlek performansını” sunan ürün olarak karşımızda. Elbette siz bu yazıyı okurken daha üzerinden ambargo yeni kalkmış olacağı için gerçekten zor şartlarda bu incelemeyi hazırladık. Zira henüz beta aşamasındaki yazılımlar sürücü eksiklikleri, ana kart BIOS güncellemelerinin doğru şekilde yayınlanmaması ve bulunan BIOS’ların yer yer saçmalaması gibi sorunlar yaşadık.

AMD Ryzen 7 1800x ile kullandığımız Asus Crosshair VI Hero ana kart üst seviye platformu taşıyacak nitelikte, AMD X370 yongasına sahip bir ürün. Çift ekran kartı desteği bulunan ana kart AMD CrossFireX ve NVIDIA SLI teknolojilerinin kullanılmasına izin veriyor. Bu ana kart üzerinde iki adet 8 GB’lık Corsair Vengeance LPX DDR4 belleği 2.133 MHz hızında kullandık. Önümüzdeki günlerde hız aşırtma işlerine daha olgun bir BIOS’la gireceğiz zira bu aralar henüz olgunlaşmayan BIOS’lar bizi biraz zorladı. Bir iki haftaya kadar tüm ekosistemin BIOS meselelerinin hallolacağını tahmin ediyoruz.

Şu an için hız aşırtma ve oyunlarda Intel ile kıyaslama yapmak için erken. İşlemci çok güçlü. Hem tek izlek hem de çoklu izlekte şu an için AMD Ryzen 7 1800X’in tozunu attırmadığı gidip satın alabileceğiniz işlemci yok. Intel tarafında yakın rakiplerini düşündüğünüzde ise istediğiniz yerden toplama çıkartma yapın en nihayetinde daha iyi performansı en ucuza alabiliyorsunuz.

14 nanometre hoş geldi

Öncelikle Intel’in uzun süre domine ettiği 14 nanometre işlem süreci konusunda AMD’nin de bir girişimde bulunmasını bekliyorduk ve artık oldu. Ryzen 14 nanometre üretim sürecinden çıkmış durumda. Bu sayede belirgin biçimde en yüksek iş yükünde bile (uzay montaj kasadan bahsediyoruz) sessiz sedasız çalışmaya devam ediyor. Dibimizdeki fanı duymakta zorlandık. Bunun yanında 14 nanometre bir de daha fazla hız aşırtma aralığı demek. XFR gibi bir teknolojinin de elimize ulaşmasından sonra 14 nanometre üretim teknolojisinin sırrına vakıf olmamız önünde bir engel kalmıyor.

İşlemcinin muazzam bir önbelleği var. Üçüncü seviye 16 MB, ikinci seviye ise çekirdek başına 512 KB olmak üzere toplamda 20 MB önbellek de performansa şüphesiz etki ediyor. Bundan önce de bu seviyelerde önbellek mümkündü ama 28 nanometrede üretmekle 14 nanometrede üretmek arasında fark var.

Performans testleri

Elimizde doğrudan kıyaslayabileceğimiz bir Kaby Lake çekirdekli Intel işlemci olmadığı için bu işlemciyle ilgili sizin de deneyebileceğiniz birkaç değer vermek istiyoruz.

Son zamanların en gözde işlemci testlerinden bir tanesi olan Cinebench’in en yeni sürümü bize önemli bir fikir verecektir. İşlemciyi farklı biçimlerde çalıştırdık. 4C4T (4 çekirdek / 4 izlek), 8C8T ve 8C16T modlarında çalıştırdık. Buradaki amaç işlemcinin uzun süredir AMD ekosisteminde bulunmayan Intel Hyper-threading benzeri sisteminin nasıl iş göreceğini anlamaktı.

Burada birkaç şeye odaklanabiliriz. Öncelikle işlemci üzerine iş düştükçe daha da güçleniyor; en azından SMT destekli işlerde bol çekirdekten inanılmaz bir fayda görüyor. SMT özelliği kapalıyken alınan skorla açıkken alınan skoru kıyaslayınca, işlemci çekirdeklerindeki kaynağı ikiye bölünce bile ortaya çıkan performans artışı hiç azımsanacak bir şey değil. %40 civarı bir kazançtan bahsediyoruz. 4C4T konfigürasyonunda ise işlemci mimarisinin olağan şekilde üçüncü seviye önbelleğin her tarafını verimli biçimde kullanamadığını düşünüyoruz; zira bu önbellekler genel bir havuzdan ziyade küme çağrışımlı (set associative) olarak tasarlanırlar. Çekirdekleri kapattığınızda kullanım da ona göre azalır.

Ufak bir not: Bu testlerde asında 4C8T ayarını demek istiyordum ama bir BIOS hatası nedeniyle çekirdekleri Zen MAster yazılımından kapattığınızda SMT otomatik olarak devre dışı kalıyor. İleride diğer Ryzen 5 ve 3 modellerini de elimizdeki AMD Ryzen 7 1800X ile simüle etmeyi deneyebiliriz. Nasıl fikir? :)

Daha çok iş getirin!

En sevdiğim çok izlekli performans testlerinden olan ama kimsenin pek fazla dikkat ettiğini düşünmediğim 7-Zip, çok çekirdek performansı konusunda bize daha iyi bir fikir veriyor. İşin güzel tarafı, 8 çekirdekli ve 16 izlekli bir işlemciye 32 izleğe kadar iş yükü 7-Zip ile bindirebiliyorsunuz.

Yüklendikçe açılan bir işlemciyle karşı karşıyayız. İşlemcinin sahip olmadığı 24 ve 32 izlek testlerinde bile küçük de olsa kazanımlar mevcut. Bu da mimarinin ne kadar iyi bir şekilde çok izlekli yükler için tasarlandığını, kaynaklarını ne kadar iyi biçimde yönetebildiğini gösteriyor.16 izlekten sonrası açıkçası birazcık bizim zorlamamız. Sonuçta her çekirdek ve izlek için birden fazla iş yükü bindiğinde verimsizlikler veya en azından yapılabilen işlem tarafında azalma veya sıfıra yakın artış beklerdik. 24 iş yükünde bunu yaşadık; işlem miktarı düştü fakat işlem verimliliği için sıkıştırma ve açma ortalamasına baktığımızda sistemin verimlilik artışı kaydettiğini fark ediyoruz.

Oyun testleri nerede?

Piyasadaki her türlü oyunu sorunsuz, takılmasız, tık demeden oynatan bir işlemci ve platform olarak rakip firma ile kıyaslayamadığımız için oyunlarda test etmedik.

AMD Ryzen 7 1800X Fiyatı

Bu işlemci şu an için ülkemizde 2.300 TL civarına ön sipariş listelerinde sizleri bekliyor. Bizim önerimiz hemen alacaksanız da iki hafta boyunca BIOS’ların olgunlaşmasını beklemeniz yönünde olacaktır. Şu an gizlilik anlaşması kalktığı gibi insanlar daha rahat bu ürünler üzerine konuşacak, firmalar da rahat rahat güncellemelerini yayınlayacak.

Bir sonraki adım

Şimdi AMD’den beklenti bu kadar iyileştirilmiş çoklu izlek performansından sonra Napoli (Naples) ürünleriyle sunucu tarafında da bol çekirdek ve izlekle gönülleri, ve elbette sunucu raflarını fethetmesi. AMD, Athlon XP zamanına geri döndü. Umarım sağlıklı rekabet açısından çok daha iyi finansal sonuçlarla bu ürünlerin potansiyeli değerlenmiş olur.