Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2005 yılında yaşanan Chikungunya virüsü salgınının benzerinin yeniden yaşanabileceği uyarısında bulundu. Özellikle sivrisinekler aracılığıyla yayılan bu virüsün 119 ülkede dolaşımda olduğu belirtilirken, dünya genelinde 5.6 milyar insanın risk altında olduğu vurgulanıyor. Peki dünyayı etkisi altına alan Chikungunya virüsü nedir, nasıl bulaşır, belirtileri nelerdir ve nasıl korunabilirsiniz?
İçindekiler
Chikungunya virüsü nedir?
Chikungunya virüsü, sivrisinekler aracılığıyla insanlara bulaşan, ateş ve eklem ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteren viral bir hastalıktır.
İsmini Tanzanya’daki bir yerel dilden alan bu hastalık, kelime anlamı olarak “iki büklüm eden” ya da “eğip büken” şeklinde çevrilebilir. Bunun nedeni, hastaların şiddetli eklem ağrıları nedeniyle kambur duruşa geçmeleridir.
Chikungunya virüsü nasıl bulaşır?
Chikungunya virüsü insanlara genellikle Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşır. Bu sivrisinek türleri aynı zamanda Zika ve Dengue virüslerini de taşıyabilir. Enfekte olmuş bir kişiyi ısıran sivrisinek, virüsü başka bir kişiye taşıyabilir.
İlginizi Çekebilir: DSÖ Chikungunya virüsü hakkında uyardı! COVID günleri geri mi dönüyor?!
Virüs, insandan insana doğrudan bulaşmaz. Yani hasta biriyle tokalaşmak, aynı ortamda bulunmak veya aynı kaptan yemek yemek virüsü bulaştırmaz. Ancak virüsün bulunduğu bölgelerde sivrisinek ısırıkları yoluyla hızla yayılabilir.
Chikungunya belirtileri nelerdir?
Chikungunya virüsü enfeksiyonu genellikle belirtilerin başlamasından önce 2 ila 7 günlük bir kuluçka süresine sahiptir.
En yaygın görülen semptomlar şunlardır:
- Yüksek ateş (39°C ve üzeri)
- Şiddetli eklem ağrıları (özellikle el, ayak bileği, diz ve dirseklerde)
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Cilt döküntüleri (genellikle ateş başladıktan sonra)
- Nadiren göz iltihabı veya mide-bağırsak sorunları
Çoğu kişi 7–10 gün içinde iyileşir. Ancak eklem ağrıları haftalarca hatta aylarca sürebilir. Yaşlı bireylerde, bağışıklık sistemi zayıf olanlarda ve kronik hastalığı olanlarda komplikasyon riski artabilir.
Chikungunya virüsünden nasıl korunabilirim?
Şu anda Chikungunya virüsüne karşı lisanslı bir aşı bulunmamaktadır. Bu nedenle en etkili korunma yöntemi sivrisinek ısırıklarını önlemektir.
Alabileceğiniz önlemleri aşağıda derledik:
- Sivrisinek kovucu sprey ve losyonlar kullanın (DEET içeren ürünler daha etkilidir).
- Uzun kollu kıyafetler ve uzun pantolonlar giyin.
- Kapalı alanlarda sineklik veya cibinlik kullanın.
- Durgun su birikintilerini ortadan kaldırarak sivrisinek üreme alanlarını azaltın (saksı altlıkları, bidonlar, kapaklar, lastikler vs.).
- Gündüz saatlerinde de dikkatli olun. Aedes sivrisinekleri genellikle gündüz aktiftir.
Chikungunya hastalığı tedavi edilebilir mi?
Hastalığın özel bir antiviral tedavisi yoktur. Tedavi genellikle semptomları hafifletmeye yöneliktir:
- Ağrı ve ateşi kontrol altına almak için parasetamol gibi ilaçlar kullanılır (aspirin ve ibuprofen önerilmez).
- Yatak istirahati önemlidir.
- Bol sıvı tüketilmelidir.
Hastalığı geçiren kişiler genellikle hayat boyu bağışıklık kazanırlar. Ancak yoğun eklem ağrıları, bazı hastalarda kronik romatizma benzeri sorunlara dönüşebilir. Chikungunya, özellikle tropikal ve subtropikal iklimlerde görülen tehlikeli bir virüstür. Son yıllarda iklim değişiklikleri ve artan sıcaklıklarla birlikte daha geniş bölgelere yayılma riski taşıyor.
Sizce bu tür hastalıklara karşı şehir yönetimlerinin nasıl önlemler alması gerekiyor? Düşüncelerinizi yorum kısmında bizimle paylaşabilirsiniz.