İki teknoloji devi arasında süren davada ortaya çıkan belgeler, dünyanın en gizli ve güçlü şirketlerden birinin karar alma sürecine dair nadir bir pencere açıyor.
İlginizi çekebilir: Apple’a yüz tarama sistemi nedeniyle 1 milyar dolarlık dava açıldı!
İçindekiler
İki yıldır Apple’ın tedarikçisi!
Apple, neredeyse iki yıldır, tedarikçilerinden biri olan Qualcomm ile yasal bir savaşa kilitlenmiş durumda. iPhone üreticisi, açık bir şekilde yonga üreticisinin teknolojisinin değersiz olduğunu savunuyor.
Ancak Qualcomm bu haftaki dava sırasında gösterdiği ve iki şirket arasında gerçekleşen bir yazışmaya göre Apple’ın donanım yöneticileri Qualcomm’un mühendisliğini tanımlamak için “en iyisi” gibi kelimeler kullanmışlar. Bir başka Apple yazışmasında ise Qualcomm, “benzersiz bir patent payına” ve “önemli varlıklara” sahip olarak tanımlanmış.
Qualcomm tarafından mahkeme öncesi araştırma süreci içerisinde elde edilen belgeler, gezegendeki en gizli ve güçlü şirketlerden birinin karar alma sürecine ve Apple’ın şirket içerisinde Qualcomm hakkındaki görüşmelerinin halka beyan ettiklerinden ne kadar farklı olduğuna dair nadir bir pencere sunuyor. Apple’ın Qualcomm hakkındaki eleştirisi, dünya çapında 80’den fazla davaya destek vermiş ve hükümetlerin yasa ve düzenlemeleri Apple’ın lehine değiştirmesine neden olmuştu. Washington Post muhabiri tarafından mahkemede görülen e-postalar ve sunum dosyaları kısa bir süre sonra mahkemede sunulduğu şekliyle mahkeme dosyası üzerinden halka açılabilir. İki taraf, duruşma başladıktan kısa bir süre sonra salı günü aralarındaki ihtilafı çözdü.
Belgeler ayrıca, Apple’ın Qualcomm’a acı çektirmek için kullandığı yöntemlerin ve Apple’ın sadece Qualcomm ile olan uzun süreli sözleşmesini değil, aynı zamanda şirketin çalışmalarından ve yatırımlarından kar elde etmesini sağlayan yasaları değiştirmeye çalışırken, savcılara, düzenleyicilere, hakimlere ve jürilere sunduğu argümanlarına gerçekten inanıp inanmadığına dair soruların da gündeme gelmesine neden oldu. Apple, Qualcomm’un patentlerinin Ericsson ve Huawei gibi rakiplerinden daha değerli olmadığını söylese de Qualcomm mahkemede, belgelerin aksini gösterdiğini savundu.
Qualcomm’a açıklanmayan ödeme yapılacak!
George Mason Üniversitesi’nde hukuk profesörü ve Fikri Mülkiyetin Korunması Merkezi direktörü Adam Mossoff, “Hukuki ihtilaflara karışan şirketlerin sert oynaması yaygın olsa da, bu belgelerin ortaya çıkmış olması çok rahatsız edici” dedi. “Potansiyel olarak, Apple’ın hem antitröst uygulayıcıları önünde hem de Qualcomm’un patentli inovasyonunun gerçek değeri ve niteliği ile ilgili mahkemeler önünde kötü niyetli girişimlerde bulunduğunu ortaya koyuyor.”
Qualcomm ve Apple yorum yapmaktan kaçındı. İki şirketin bu hafta ulaştığı anlaşma, altı yıllık bir lisans sözleşmesini ve çok yıllık bir tedarik anlaşmasını içeriyor. Apple ayrıca Qualcomm’a miktarı açıklanmayan bir ödeme yapacak.
Mahkeme belgelerine göre Apple yıllardır iPhone’ları için Qualcomm’un kablosuz modem yongalarını satın alıyor ve yonga üreticisine cihaz başına yaklaşık 7,50 dolar ödeme yapıyordu. Mahkemede ortaya çıkan bir belgeye göre, 2009 yılında bir muhasebecinin yazmış olduğu şirket içi notta, Qualcomm’un “kablosuz standartlar konusundaki patentler açısından en güçlü portföyün sahibi olduğu” belirtiliyor. Gizli belgelerin bir parçası olan Mart 2015 tarihli bir e-postada, Apple’ın donanım başkan yardımcısı Johny Srouji, Qualcomm teknolojisini şöyle nitelendiriyor: “Mühendislik açısından en iyisi onlar”.
Ancak gizli belgelere göre Apple, Qualcomm’u baltalama planları içerisindeymiş. Keşif sürecinde edinilen ve Salı günü Qualcomm tarafından açıklanan bir iç rapor, Apple’ın daha 2014’te Qualcomm’u dava etmeyi planlamaya başlamış olduğunu ancak 2016’nın sonuna kadar, yani ticari işbirliği anlaşmaları kapsamında Qualcomm’un Apple’a milyarlarca dolar ödemesine kadar beklemeyi seçtiğini ortaya koyuyor. Haziran 2016 tarihli “Qualcomm’un Telif Haklarının Azaltılması” adlı bir Apple belgesi, Apple’ın San Diego federal mahkemesinde Qualcomm’a karşı dava açmasından altı ay kadar önce yazılmış.
Ucuz patent lisanslarını gösterdi
Belgede amaç açıkça dile getiriliyor: “Hedef: Apple’ın Qualcomm’a ödeyeceği net telif hakkı ücretlerini azaltmak.” Apple, belgede bunu çeşitli yollarla yapmayı planladığını belirtiyor, örneğin “Qualcomm’u finansal olarak zora düşürmek” ve “Qualcomm’un lisanslama modelini riske sokmak”. Apple tarafından 2017’de açılan davada, yonga üreticisinin ve kablosuz liderin, kablosuz modem yongaları konusunda pazarda bir hakimiyete sahip olduğu iddia edilmişti. Apple, Qualcomm’un patent lisanslarına fazla ücret talep etmek için bu pozisyonu kullandığını iddia etmişti.
Salı günü, Apple avukatı Ruffin Cordell, Qualcomm’un fiyatları nasıl yüksek tuttuğunu göstermek için Apple’ın Ericsson ve Huawei gibi şirketlerle imzaladığı nispeten ucuz patent lisanslarını örnek gösterdi. Cordell mahkemede, bu patent grubunun Qualcomm’unkinden iki kat daha büyük olmasına rağmen Apple’a maliyetinin çok daha az olduğunu söyledi. Jüriye, “Bu bir anlam ifade ediyor mu? Bu adil ve makul mu?” diye sordu.
Ama hikayenin bir başka yönü de var. Qualcomm’un avukatları tarafından ortaya konan bir iç yazışmada Apple, Qualcomm’un daha pahalı görünmesini sağlamak için daha ucuz diğer patentleri özenle seçerek “kanıt yaratmaya” çalıştığı belirtiliyor. Belgelerde, Apple tarafından “en çok istenen anlaşmalar” için bir grup patent lisansını “özellikle filtreleyeceklerini” ve patentleri “diğer şirketlerle anlaşmazlıklar sırasında karşılaştırılabilir bir kanıt olarak” kullanacakları belirtiliyor. Qualcomm avukatı Evan Chesler, “diğerleri” ile Qualcomm’un kastedildiğini iddia etti. Apple, belgeler ve iddia hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
“Çok ucuz anlaşmalar yaptılar”
Chesler, jüri karşısında şunları söyledi: “Böylece burada, patentleri için daha az ücret talep eden o adamların iyi adamlar olduğuna ve bizlerinse daha yüksek ücret nedeniyle kötü adamlar olduğumuza dair delil olarak sunmak için son birkaç yıl içinde bu diğer şirketlere gittiler ve çok ucuz anlaşmalar yaptılar”.
Cep telefonlarının doğası nedeniyle, Qualcomm’un teknolojik yeniliklerinin birçoğu küresel kablosuz standardın bir parçası haline geliyor, böylece çoğu cep telefonu dünyanın herhangi bir ağında çalışabiliyor. Sonuç olarak, gerekli bir teknolojiye dönüştüklerinden kablosuz standartlarda kullanılan patentler çok değerli hale geliyor. Ama bunun bir başka yönü de var. Standartların bazı bölümlerinde patent sahibi olanlar, teknolojiyi herkese, FRAND olarak bilinen, adil, makul ve ayrım gözetmeyen bir ücretle lisanslama konusunu kabul etmek durumunda.
Mahkemede ortaya çıkan iç belgelere göre, Apple, “Qualcomm’un oluşturduğu ve nispeten şeffaf olan fiili maddi patent lisans tahsilatı esasına dayanarak” bir patent lisans sözleşmesi yaptığı” belirtiliyor.
Apple salı günü mahkemede, Qualcomm’un FRAND taahhütlerini ihlal etmek için tekel gücünü kullandığını savunarak farklı bir söylemde bulundu. Qualcomm ise “Qualcomm’un Telif Haklarının Azaltılması” planına gönderme yaparak Apple’ın daha iyi şartlar oluşturmak için “FRAND”ı yeniden şekillendirdiğini söyleyerek karşı çıktı. Qualcomm’dan Chesler bu durumu jüriye anlatırken, girişimi Apple’ın gerçeği çarpıtmak yaptığı kötü niyetli bir çaba olarak nitelendirdi.
Apple, 245 milyar dolar nakip paraya ulaştı
Apple, Kaliforniya federal mahkemesinde Ocak ayında görülen davada Federal Ticaret Komisyonu’nun Qualcomm’u antitröst ihlaliyle suçladığını ve FRAND yükümlülüklerini ihlal ettiğini söyleyerek benzer bir iddiada bulundu. Henüz kararı verilmeyen FTC davasının sonucu, yalnızca Apple ve Qualcomm için değil, aynı zamanda üniversiteler ve bireysel araştırmacılar da dahil olmak üzere inovasyonu teknoloji standartlarının bir parçası haline gelen herhangi bir mucit için emsal teşkil etme potansiyeline sahip.
Qualcomm’a göre asıl acı veren şey, Apple’ın, iPhone’larını, bilgisayarlarını ve diğer ürünlerini yapan sözleşmeli üreticilere, patent lisans anlaşmaları için Qualcomm telif ücretlerini ödememeleri talimatını vermesi olmuş. Qualcomm, Apple’ın da bu hareketi önceden planladığını ve olası yasal senaryoları bile belirlediğini savundu. Apple’ın telif azaltma planında, “Apple ihlal, riskli girişimler ve tüm telif hakları (artı faizler, cezalar, vb.) konusunda bir risk yaşayacak” diye bir ifade bulunuyor.
Telif azaltma planındaki yasal riskleri kabul etmiş olmasına rağmen, Apple’ın geçen yıl 1 trilyon dolardan fazla piyasa kapitalizasyonuna ve 245 milyar dolarlık nakit paraya ulaşmış olması nedeniyle, bu riskler çok az tehdit oluşturuyor.
Qualcomm için riskler daha büyük. San Diego’lu şirketin hisse senedi fiyatı düşmüş durumda ve bu nedenle de 1.500 çalışanı işten çıkarmak zorunda kaldı.
İki şirket arasındaki uzlaşma, Chesler’in açılış konuşmasının son dakikalarında açıklandı. Qualcomm’un hisse senedi fiyatı bu haberin ardından yüzde 30’un üzerinde artış kaydetti.