2022 Dünya Kupası resmen başladı. Bir ay sürecek bu farklı ve heyecanlı etkinlikte yıllar içinde teknolojilerin gelişmesi ile farklı gelişmeleri bu organizasyonda görüyoruz.
İlginizi çekebilir; Google, FIFA Dünya Kupası İçin Mini Bir Oyun Tasarladı
İçindekiler
2022 DÜNYA KUPASI’NDA KULLANILAN TEKNOLOJİLER | Yarı Otomatik Ofsayt, Klimalı Stadlar…
Peki, bu yıl Katar’da kullanılan teknolojiler neler? Cevabını Aydoğan aktarıyor.
1- Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisi
Yeni teknoloji, topu izlemek için stadyumun çatısının altına monte edilmiş 12 özel izleme kamerası ve her bir oyuncunun sahadaki tam konumunu saniyede 50 kez hesaplayan 29’a kadar veri noktası kullanıyor. Toplanan 29 veri noktası, ofsayt çağrıları yapmakla ilgili tüm uzuvları ve ekstremiteleri içerir.
Dünya Kupası’na özel üretilen Al Rihla topunda ise özel bir çip ile IMU sensör, yani Atalet Ölçü Birimi topun tam yer alıyor. Bu çip saniyede 500 veri aktararak topa dokunduğu anı ve topun tam olarak bulunduğu noktayı iletiyor.
Uzuv ve top izleme verilerini birleştiren ve yapay zeka uygulayan yeni teknoloji, top o anda ofsayt pozisyonunda olan bir hücum oyuncusu tarafından alındığında, video operasyon odası içindeki video maç görevlilerine otomatik bir ofsayt uyarısı sağlıyor.
Bu tüm veriler 3 boyutlu bir animasyona saniyeler içerisinde dönüştürülerek ofsayt durumlarını kesin olarak VAR odasına ve hakemlere iletebiliyor. Böylece topun tam ayaktan çıktığı andaki tüm veri görülerek ofsayt verisi iletilebiliyor.
2- Video Yardımcı Hakem (VAR)
Türkiye’de de kullanılan ve fazlasıyla tartışma konusu da olan VAR sistemi, hakemlerin saha içerisinde göremediği pozisyonlara yardımcı olan ve 2018 yılından bu yana artık neredeyse tüm profesyonel karşılaşmalarda kullanılan bir sistem.
Dünya Kupası’nda biraz daha gelişmiş bir VAR sistemi mevcut. Toplamda 42 yayın kamerası ile izlenen maçlarda bu kameralın 8’i süper yavaş çekim kapasitesinde olacağı belirtiliyor. Aynı zamanda VAR sistemi biraz önce bahsettiğimiz Yarı Otomatik Ofsayt Teknolojisindeki verilerden de faydalanacak. VAR odası, resmi FIFA yayınında kullanılan tüm kameralara anlık olarak erişebilir yapıda olacak. Ancak farklı ülkelerin kameraları buna dahil olmayacak.
VAR odası ekibi 1 ana VAR odası hakemi ve 3 asistan ile yönetilecek.Bu ekibe üç kamera operatörü de sistemin kullanılmasında yardımcı olacak.
3- FIFA Oyuncu Uygulaması
FIFA tarafından geliştirilen ve futbolcuların kendi performanslarını akıllı telefonlarından takip edebileceği bir sistem olarak geliştirilen FIFA Player App, her oyuncu FIFPRO dataları ile kendi performansını takip etmesi için geliştirildi.
Bu sistemde gelişmiş futbol metrikleri, fiziksel performans verileri gibi detaylar yer alacak. Statlardaki kamera ve ölçüm cihazlarından toplanan veriler ile oyuncu hangi noktalarda daha fazla durduğunu, bazı anlardaki hızları ve 25 km/sa hızından daha hızlı hareket ettiği anları ve bölgeleri görebilecek.
Böylece teknik direktör ve takımların kendi içlerindeki durumları dışında her bir oyuncu da kendi verilerini takip ederek hatalarını ve geliştirmesi gereken noktalarını bu uygulama vasıtasıyla görebilecek.
4- Gol Çizgisi Teknolojisi
2014 yılından itibaren kullanılan bu teknoloji, özellikle direkte seken, çizgiden çıkarılan toplarda topun çizgiyi geçip geçmediğini aktarıyor. 14 adet yüksek hızlı kameralar ile izlenen kale çizgisi, bu özel kameralar ile 3 boyutlu olarak izleniyor.
5- Futbol Veri Ekosistemi
Tüm maçlarda toplanan verilerin tutulduğu bu ekosistemde takımlar, medya mensupları, yayıncı kuruluşlar ve organizasyon ekibi için hazırlanan veriler gözüküyor.
Bu veri havuzunda örneğin takımlar kendi oyuncularının sahadaki etkin durumlarını ve taktiklerini görebilirken, yayıncı kuruluş ve basın tarafı ise metriklere ve maçtaki önemli verilere anlık olarak erişebiliyor. Örneğin maçta spikerin bahsettiği veriler de bu havuzdan alınan veriler oluyor.
Her maç anında bir konuşmacı ve bir yazar tarafından da girilen veriler yer alıyor. Konuşmacı maçtaki her olayı basit bir dil ile yorumsuz olarak aktarırken, yazar da bunu metin olarak bu sisteme işliyor. Bunu işin canlı anlatım kısmı olarak düşünebiliriz.
Bu havuzda anlık olarak X-Y kordinatları ile oyuncuların, topun ve hakemin konumu da işleniyor ve anlık olarak tıpkı FM/CM oyunlarındaki gibi konumlar görülebiliyor. Sadece konum değil, mesafe ve hız bilgileri de bu sistemde aktarılıyor.
6- Gelişmiş Futbol Zeka Sistemi
Gelişmiş futbol zekası sistemi özellikle Katar’dan uzakta maçları takip eden futbolseverlerin televizyon ve çevrimiçi platformlar üzerinden takip ettiği bu heyecanı daha verimli sunmak için oluşturulmuş.
Ekranda sunulan bilgi ve verileri daha interaktif hale getiren sistemde
- Topa sahip olma
- Topu geri alma
- Atak bilgileri
- Topa baskı
- Gol beklentisi
- Takım dizilişi
- Oyun fazları
- Defans Çizgisi
- Ceza sahasına sarkma
7- Gelişmiş Stadyum Soğutma Sistemi
Dünya Kupası’nın oynanacak 8 stadından 7’sinde gelişmiş bir klima sistemi yer alıyor. Özellikle Katar’ın Kasım-Aralık ayında bile oldukça sıcak olması neticesinde geliştirilen bu sistem ile stadın her noktası ayarlanan derecede soğutulabiliyor. Bu oyuncular, hakemler ve taraftarlar için de aynı orada sağlanabiliyor. Stad organizasyon sırasında dışarıdan daha serin, ancak insan sağlığı açısından da ideal yapıda ayarlanmış.
Sadece Stadyum 974’te bulunmayan bu teknoloji söz konusu stadın denize yakın olması neticesinde böyle bir sisteme gerekmediği için kullanılmıyor.
8- Stadyum 974, Dünyanın İlk Modüler Stadı
Stadyum 974, adını Katar’ın telefon kodundan alsa de tasarımsal olarak bir ilki barındırıyor. İnşası tamamen konteynerler ve modüler çelik parçalardan oluşan bu stadyumda kullanılan konteyner sayısı da 974 olduğunu belirtelim.
Stad modüler yapıda olduğu için tamamen değiştirilebilir, genişletilebilir ya da sökülebilir yapıda olmasıyla dünya kupasında kullanılan stadlar arasında bir ilki başarıyor.
tarafından verilmektedir.