TSMC Çip Fiyatlarını Arttırıyor, Elektronik Ürünlerin Fiyatları Artabilir

Dünyanın en büyük çip üreticisi konumunda olan Taiwan Semicounductor Manufacturing Company (TSMC), üretimdeki krizler yüzünden çip fiyatlarında ciddi bir artışa gidiyor. TSMC, Apple, AMD, NVIDIA, Qualcomm, Intel gibi öncü firmaların işlemcilerinde kullanılan yarı iletkenlerin tedarikçisi konumunda. Ve bu yarı iletkenlerin fiyatlarındaki artışın neredeyse tüm elektronik sektöründeki ürünlerin fiyatlarında da bir artışa neden olması bekleniyor.

The Wall Street Journal’ın yeni raporuna göre TSMC’nin, ürettiği en gelişmiş çiplerin fiyatlarında %10, daha az gelişmiş çiplerin fiyatlarında ise %20 zam yapacağı iddia edildi. Sektörde lider ve hatta tekel konumunda olan TSMC’nin zam yapması, elektronik sektörüyle birlikte otomotiv gibi diğer sektörleri de etkilemesi bekleniyor.

Yarı iletken üretimi özellikle geçen sene global çaptaki pandemiyle birlikte büyük bir yara aldı. Pandeminin yanında sektörün tekeli konumundaki ülke olan Tayvan’da yaşanan ciddi su kıtlığı sebebi ile de üretimde krizler yaşanıyor. Etkileri geçen seneden beri hissedilen kriz yüzünden ekran kartı, işlemci vs. gibi bazı elektronik ürünlerde stok problemleri yaşanmaya devam ediyor. Otomotiv sektörü de krizden en çok etkilenen sektörler arasında yer alıyor. Ford, Toyota, Volkswagen, Fiat, Renault gibi sektörün lider firmaları dahil olmak üzere neredeyse tüm sektörde fabrikalar üretime ara veriyor ve araç üretiminde kesintiler yaşanıyor. Bu durum da özellikle ülkemizde yeni araç almayı zorlaştırıyor ve ikinci el araçların fiyatlarında artışa neden oluyor.

Yarı iletken fiyatlarının artışından etkilenecek diğer ürünler arasında telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, bilgisayar donanımları ve oyun konsolları gibi ürünler de yer alıyor. Çip fiyatlarındaki %20 artış ile özellikle görece olarak daha uygun fiyatlı olan elektronik ürünlerin fiyatlarında daha yüksek oranda zamlar bekleniyor. Zamların gelmesinde çip krizinden önce üretilmiş olan elektronik ürünlerin stoklarının tükenmesinin de etkili olması ve dünya çapında daha fazla elektronik üründe stok sıkıntısı yaşanması bekleniyor.

The Wall Street Journal’ın haberinde Apple gibi lider elektronik firmaların TSMC’nin fiyat artışını müşterilerine yansıtıp yansıtmayacağı net olarak belirtilmemiş. Ancak Apple örneğinden devam edersek iPhone 12’de kullanılan en pahalı üç komponentten ikisi (Qualcomm modem ve A14 çipi) TSMC’nin yongalarını kullanıyor. Dolayısıyla çiplerin zam artışı iPhone 12 gibi ürünlerin üretim maliyetlerinde de ciddi bir artışa sebep olacak ve firmanın bu artışı müşterilere yansıtmaması da olası görünmüyor. Apple, iPhone, Mac ve iPad cihazlarında kullanılan A serisi ve M serisi çiplerinde kullanılan yongaların tedariğinin tamamını TSMC’den sağladığını da not olarak düşelim.

Ek olarak Apple CEO’su Tim Cook da şirketin son gelir toplantısında bu sonbaharda çıkacak olan iPad ve iPhone cihazlarının üretiminde, yaşanan yonga krizi yüzünden kesintiler olabileceğini belirtmişti. Özellikle de daha eski ve daha az gelişmiş çipleri kullanan cihazlarda bu kesintinin daha belirgin olacağı da söylendi.

Tayvan’da bulunan TSMC firması çip veya yonga olarak da adlandırılan yarı iletkenlerin üretiminde tekel konumunda. Yarı iletkenler aslında çoğunlukla germanyum, silisyum ve selenyum gibi elementlerin yuvarlak bir levha şekline getirilerek çeşitli işlemlerden geçirilmesiyle elde ediliyor. Kare şeklinde bölünen panelin orta kısmındaki kısımlar gelişmiş işlemcilerde kenar kısımlardakiler ise daha az gelişmiş işlemcilerde (Intel Core i9, i7, i5, i3 vs.) kullanılıyor.

İşlemci çekirdekleri oluşturulmuş silisyum levha

Yonga üretimi, çok yüksek teknoloji ve çok büyük yatırım maliyeti ile titizlik gerektirdiğinden ötürü de sektörde çok fazla oyuncu bulunmuyor. Geçen seneden beri yaşanan çip krizi sebebiyle yeni yonga firmalarının kurulması için de yakın bir zaman önce ABD’den bir adım gelmiş ve yatırım için gereken 12 milyar dolarlık fon meclisten geçirilerek yeni bir yonga fabrikası kurulması için ilk adım atılmış oldu. Ancak firmanın faaliyete geçmesinin en az 5 sene sürmesi bekleniyor. Ayrıca firmanın kurulması planlanan Arizona gibi eyaletlerde ciddi su kıtlıkları da yaşanmaya başladı. Dolayısıyla ABD bu firmayı faaliyete geçirebilse bile yaşanan su kıtlıkları sürdüğü takdirde üretimin kısıtlı olacağı da ön görülüyor. Tayvan’da yaşanan su kıtlığı sebebiyle, üretimde önemli bir yere sahip olan TSMC’nin su depoları tükenmişti. Dolayısıyla üretimin aksamaması için firmaya dışarıdan zor şartlar altında kamyonlarla su ikmali yapılıyor.

Yaşanan fiyat artışının olumlu beklentilerinden biri de TSMC’nin elde edeceği ekstra geliri kapasitesini arttırmak için kullanması ve çiplere olan talepteki azalmayla arzın talebi karşılayabilmesi oluyor. TSMC, bu seneki son çeyrek raporunu açıklarken yaşanan çip krizinin 2022 yılına sarkacağı konusunda da uyarmıştı.