SpaceX, son yılların uzay denilince ilk akla gelen markalarından. Her ne kadar gündeme sık sık gelmesinde kurucusu Elon Musk’ın büyük payı olsa da, firmanın alanındaki başarısı da göz ardı edilemez. Zira, şirket, uzay yolculuğundan uydu fırlatmaya; roket ve uzay aracı üretimden çeşitli uydudan internet servislerine kadar geniş bir alanda hizmet veriyor. SpaceX’in bu seferki gündeme gelme sebebi ise büyük bir ihale. Öyle ki, şirket NASA’nın amacı Ay’a 50 yıl aradan sonra ilk kez insan taşımak olan Artemis Programının taşıyıcı araç ihalesini kazandı. NASA’nın SpaceX’e 3 Milyar ABD Doları ödeyeceği ihale ve Ay’a ilk kez kadın bir astronot indirecek Artemis programının tüm detayları haberimizin devamında…
İçindekiler
SpaceX, Bezos’un Blue Origin’ini yendi ve ihaleyi kazandı
Aslında, devlerin yarışı geçtiğimiz sene başladı. Öyle ki, NASA, Ay’a 50 yılı aşkın aradan sonra insan götürecek Artemis projesinin taşıyıcı uzay aracı için üç finalisti açıklamıştı. Bu firmalar sektörün devleri Dynetics, Elon Musk’ın SpaceX’i ve Jeff Bezos’un Blue Origin’iydi. SpaceX, diğer iki firmadan da çok daha uygun bir teklif sunmuştu. Zira, Musk’ın şirketinin teklif Dynetics’in yarısı ve Bezos’un firmasının dörtte biriydi. Bu faktör NASA’nın dünkü kararına ne kadar etki etti bilinmez fakat SpaceX güçlü iki rakibini solladı ve yarışın kazananı oldu.
Bu haberi de sevebilirsiniz: ELON MUSK:Gerçek bir Tony Stark! | İZ BIRAKANLAR #1
NASA, sözleşme karşılığı SpaceX’e 2.89 Milyar ABD Doları ödeyeceğini açıkladı. İhalenin sonucunun belli olmasından sonra konuşan NASA Keşifler Departmanı Başkanı Kathy Lueders, “Devletimizin parası için en iyi değeri sunan firmayı seçtik.” dedi. SpaceX ise bu ücretin karşılığında NASA’ya Artemis programı için bir adet Starship uzay aracı ve bu araçla iki yolculuk sağlayacak. Bu yolculuklardan ilki deyim yerindeyse insansız bir test sürüşü olacak. Starship’in denemesinin yapılacağı bu yolculukta, araç Ay’ın yüzeyine inip geri dönecek. İkinci yolculuk ise görevin kendisi olacak. Yani, Artemis Programının uzun bir aradan sonra Ay’a ilk insanı indireceği uçuş.
NASA neden Starship’i tercih etti? İhaleyi kazanan Starship’i yakından tanıyalım
SpaceX’ in Starship’ini, Dynetics ve Blue Origin gibi dişli rakiplerin karşısında ne öne çıkardı? NASA yetkililerinin açıklamalarına göre Starship’in rakiplerine göre birkaç önemli avantajı vardı. Bu avantajların en başta gelenleri ise astronotlar için geniş kabin alanı, iki adet airlock (hava hücresi) ve yüksek yük taşıma kapasitesi (kargo alanı). NASA’ya göre son madde özellikle önemliydi çünkü yüksek kapasite Ay’dan Dünya’ya birçok örnek getirebilmek anlamına geliyordu. Bunlara ek olarak, NASA, aracın inovatif dizaynını da beğendiğini söyledi. Tabi, her ne kadar NASA’nın ağzından duymasak da, fiyatın da önemli bir faktör olduğunu göz önüne almak lazım. Hatırlayacağınız üzere, yazımızın başında SpaceX’in çok daha uygun bir fiyat sunduğunu söylemiştik. Bunun üstüne, NASA’nın bütçe sıkıntılarından proje hedefini ertelediğini de düşününce, tercihte fiyatın etkili olduğunu söylemek mümkün.
İhalenin kazananı ,öyle ya da böyle, belli. Gelin devlerin savaşından galip çıkan Starship uzay aracını yakından inceleyelim. ‘Musk’ın gözbebeği’ diyebileceğimiz Starship beş yılı aşkın bir süredir geliştiriliyor. Hatta, Musk bu sürecin finansmanını dışardan destek almadan kendi sağlamakta. Starship’in var olma nedeni ise çok basit. Musk, bu aracı meşhur Mars’ta koloni kurma hayali için inşa ediyor. Ancak görünen o ki, Starship’in ilk yıldızlar arası yolculuğu Ay’a olacak. Tam anlamıyla bir “neye niyet neye kısmet” durumu. Teknik tarafta ise; Starship, tamamıyla tekrar kullanılabilir ve Super Heavy denilen sınıfta yer alan bir uzay aracı. İkinci aşamasında kargo alanı ve yolcu kabinini barındıran araç, hala geliştirme aşamasında. Bunlara ek olarak, Artemis programında aracın NASA için özel bir versiyonu yer alacak. Ayrıca, NASA’nın Orion sistemi de Starship’e görevde eşlik edecek.
Görevimiz, yeniden, ay: Artemis Programı
Aslında, Artemis Programı çok da eski değil. İki sene önce Trump yönetiminde açıklanan programın amacı Ay’a insan götürmek. Ayrıca, programın diğer bir amacı ise Ay’da bir merkez kurmak. Tabi, asıl hedefin bu yolculuktan deneyim edinip Mars’a gitmek olduğunu da ekleyelim. NASA, programda görev alacak 18 astronotu geçtiğimiz sene içinde seçti. Hatta, bu astronotlar bir yılı aşkın süredir NASA’nın Florida eyaletindeki tesislerinde eğitim görmekte. Programla belki de en güzel detaylardan biri ise Ay’a ayak basacak ilk kadın astronotu barındırması. NASA yetkilileri, bunun kadın hakları için önemli bir adım olduğunu düşünüyor.
Program açısından şu an için her şey yolunda gitse de, bazı sıkıntılar da yok değil. Öyle ki, program maddi açıdan biraz sıkıntıda. NASA, programın hedefi olan 2024 yılında Ay’a gitmek için bu sene itibariyle 3.3 Milyar ABD Dolar’ına ihtiyacı olduğunu söylemişti. Ancak, devletten bu rakamın sadece dörtte birini alabildi. Bunun üzerine ise NASA’ya göre 2024 hedefi artık gerçekçi değil. Bakalım SpaceX’in de katılımıyla işler değişecek mi…
Kaynak: ArsTechnica, NPR
tarafından verilmektedir.