NFT, son günlerde internetin her köşesinde karşımıza çıkan bir terim. Dahası, insanların bu NFT’ler için milyon dolarlar harcaması da muhtemelen kulağınıza çalınmıştır. Dolayısıyla, NFT’nin ne olduğunu, ne işe yaradığını ve tüm bu çılgınlığın arkasındaki nedenleri merak etmeniz gayet olası. İşte tam da bu yüzden, sizler için konu hakkındaki tüm detayları kafa karıştırmadan anlatan bir rehber hazırladık…
Yaklaşan dünya kadınlar günü için de güzel seçenekler içeren, kişisel bakım odaklı listemize göz atmanızı öneririz!
İçindekiler
NFT nedir? Bir balon mu yoksa gerçekten de hayatlarımızda kalıcı olacak mı?
Gelin, ilk önce NFT kelimesinin anlamıyla başlayalım. Aslında, NFT, açılımı ‘Non-Fungible Token’ olan bir kısaltma. Yani, takas edemeyeceğiniz/dönüştüremeyeceğiniz bir kripto varlık ya da para diyebiliriz. Bu durumu hemen bir örnekle açıklayalım. Mesela, 20 TL’lik bir banknotunuz olduğunu düşünün. Bunu herhangi bir bakkal ya da büfede iki 10’luk yaptırabilirsiniz değil mi (teorik olarak en azından, bakkalın uyuzuna denk gelebilirsiniz tabi)? Ya da biraz daha güncel bir örnek verelim. Belli bir miktarda Bitcoin’iniz olduğunu düşünün. Bunu, bildiğiniz üzere, başka bir kripto para ile takas etmeniz mümkün. İşte bu gibi takas edebileceğiniz varlıklara ‘Fungible (dönüştürülebilir) para birimi deniyor. İşte, bizim NFT de bunun tam zıttı: yani, dönüştürülemez kripto varlık/değer. NFT’nin ne olduğunu açıkladık, gelin bundan sonrasını kısa kısa ve madde madde inceleyelim.
#1- Peki bu NFT’ler ne işe yarıyor?
NFT’ler, tıpkı diğer kripto birimler gibi, blok zinciri (blockchain) üzerinde yer alıyor. Başka bir deyişle, tamamen dijital varlıklar olduğunu söyleyebiliriz. Buna ek olarak, dikkat ederseniz yazımızın başından beri NFT’leri tam anlamıyla bir para birimi diye nitelendirmedik. Doğal olarak , “Peki bu NFT’ler ne işe yarıyor?” sorusu şu an aklınızı kurcalıyor olabilir. Öyleyse, bunu hemen cevaplayalım. Bitcoin’in veya diğer kripto paraların nasıl bir para karşılığı varsa, NFT’lerin de orijinal bir fotoğraf, sanat formu, ya da başka bir fikri mülkiyet olarak karşılığı var. Pratikte olay şöyle işliyor: Siz bir NFT aldığınız zaman başka kimse de olmayan bir dijital sanat formunu (resim, şarkı, video vb. aklınıza ne gelirse) edinmiş oluyorsunuz. Ya da, kripto varlıklar uzmanı Dona Redel’in tanımıyla “NFT aldığınızda kendini resim vb. sanat formları olarak ifade eden orijinal bir koda sahip olduğunuzu düşünebilirsiniz”. Kısacası, size özel dijital sanat diye özetleyebiliriz olayı.
#2- Gerçek hayatta NFT’ler nasıl kullanılıyor, örnekleri neler?
NFT örnekleri gerçekten de sınırsız. Ancak, belki de bunlardan en dikkat çekici olanlarından biri ‘NBA Top Shot’. NBA Top Shot, ligin ünlü oyuncularının efsanevi anlarını ve maçlarını NFT olarak satıldığı bir sistem. Örneğin, geçtiğimiz günlerde LeBron James’in bir smacının görüntüsü tam 208 Bin ABD dolarına satıldı. Tabi, bu görüntüyü Youtube’da bir kuruş ödemeden izlemeniz de mümkün. Ancak, dediğimiz gibi, NFT’lerin tüm olayı size özgü bir kodla gelmesi ve eşsiz olması.
Bir başka meşhur NFT örneği de Jack Dorsey’in ilk Tweet’i. Twitter’ın kurucusu ve CEO’su Dorsey, platformda attığı ilk Tweet’i NFT olarak satışa sundu. Son gelen teklif ise dudak uçuklatacak cinsten: tam tamına 2.5 Milyon ABD Doları. Bunlara ek olarak, Kings Of Leon grubunun yeni albümünü NFT şeklinde çıkarması, Grimes’ın 6 Milyon ABD Doları değerinde yüzlerce sanat çalışmasını satması ve yukarda gördüğünüz kedi görseli animasyonunun 590 Bin ABD Doları’na satılmasını söyleyebiliriz.
#3- NFT nerden satın alınır?
Öncelikle, NFT alım satımının genellikle kripto para birimleriyle yapıldığını belirtelim. Yani, NFT almak istiyorsanız bir miktar kripto paraya sahip olmalısınız. Bu adımdan sonra, Rarible; Known Origin; veya Open Sea gibi NFT pazarlarından alım satım yapabilirsiniz.
#4- NFT’lerin geleceği var mı yoksa sönüp gider mi?
Bu tabi ki de cevaplaması zor bir soru. Ancak, yukarda bahsettiğimiz ödenen çılgın ücretleri ve teknolojinin yakaladığı ivmeyi düşünürsek, NFT’lerin gelecekte de hayatımızda yer alması kuvvetle muhtemel. İlk başta insanların internetten ücretsiz bir şekilde ulaşabilecekleri şeylere bu derece yüksek meblağlar ödemesi saçma gözükse de, bunun arkasında aslında çok yerleşik bir alışkanlığımız yatıyor: Az olana daha çok değer vermemiz. Başka bir deyişle, ekonominin temel taşı: arz ve talep. NFT yaratıcıları ürünlerini orijinal veya nadir kodlarla enkripte ettiğini düşündüğümüzde, aslında, olayın çocukken peşinden koştuğumuz nadir futbolcu çıkartmaları veya kartlarından bir farkı kalmıyor. Tüm konuya bu perspektiften bakınca, NFT’ler hayatımızda kalıcı demek pek de abartı değil sanırsak…
Kaynak: NPR, CoinSpeaker, Vox
tarafından verilmektedir.