Türkiye, 27 yıl aradan sonra ilk kez doğrudan bir otomotiv yatırımı alıyor ve bu yatırımın kaynağı Çin. Dünyanın en büyük elektrikli otomobil üreticisi BYD’nin Türkiye’ye 1 milyar dolarlık yatırım yapacağını duyurması, otomotiv sektöründe yeni bir dönemin kapısını araladı. Ancak bu, Çinli firmaların Türkiye’ye ilgisinin sadece başlangıcı olabilir. Yatırım açıklamaları ve planları, Türkiye’nin otomotiv pazarında büyük değişikliklere yol açacak gibi görünüyor.
Temmuz ayında BYD, Türkiye’ye 1 milyar dolarlık yatırım yapacağını resmen duyurdu. Bu yatırım kapsamında, Manisa’da kurulacak fabrikada yılda 150 bin adet otomobil üretilmesi hedefleniyor. Üretilecek modellerin tamamı yüzde 100 elektrikli ve şarj edilebilir hibrit (plug-in) araçlar olacak. Bu adım, Türkiye’nin elektrikli otomobil pazarında önemli bir oyuncu olmasını sağlayacak.
BYD’nin yatırım kararının ardında, Türkiye’nin stratejik konumu ve büyüyen otomotiv pazarı yatıyor. Manisa’da kurulacak bu fabrika, sadece Türkiye pazarı için değil, aynı zamanda Avrupa pazarına yönelik de üretim yapacak. Türkiye’nin Gümrük Birliği anlaşması sayesinde, bu fabrikadan çıkacak araçlar Avrupa pazarında gümrük vergisi avantajıyla satılabilecek.
BYD’nin Türkiye’de yatırım yapma kararı, diğer Çinli otomotiv devlerini de harekete geçirdi. Çinli Chery firması, Türkiye’ye yatırım yapma konusunda ciddi adımlar atıyor. Chery’nin off-road odaklı alt markası Jaecoo’nun İstanbul Beykoz’daki lansmanı, bu planların ilk somut göstergesi oldu. Lansmanda, Chery’nin üst düzey yetkilileriyle yapılan görüşmelerde, Türkiye’de bir fabrika kurma planlarının gündemde olduğu ifade edildi.
İlginizi Çekebilir: Togg T10F teste girdi! Yeni Togg fastback geliyor!
Geçtiğimiz haftalarda CNBC-e’den Emre Eser, Chery’nin Türkiye’de kurmayı düşündüğü fabrika için Samsun ve Manisa alternatiflerini değerlendirdiğini ve sürecin Eylül ayı ile birlikte netleşebileceğini bildirdi. Chery yetkilileri ise bu iki lokasyon dışında başka bölgelerde de araştırmalar yaptıklarını belirtti. Bu durum, Chery’nin Türkiye’ye yatırım yapma konusunda ciddi bir hazırlık içinde olduğunu gösteriyor.
İçindekiler
Chery’nin Türkiye Yatırımı: Ortak Girişim Mi, Tam Sahiplik Mi?
Chery’nin Türkiye’ye yatırım yapma konusundaki en büyük soru işaretlerinden biri, bu yatırımın nasıl bir modelle gerçekleştirileceği. Şirket, geçtiğimiz aylarda İspanya’da otomobil üretme kararı almış ve Barselona’daki Nissan fabrikasında yerel bir ortakla üretim yapacağını duyurmuştu. Bu nedenle, Türkiye’de de benzer bir ortak girişim modelinin tercih edilip edilmeyeceği merak konusu.
Chery yetkilileri, Türkiye’deki olası yatırımın ortaklı ya da tamamen Chery’nin kontrolünde olma konusunda henüz bir karar vermediklerini, ancak ortaklık konusunda kapılarının açık olduğunu belirtti. Bu açıklama, Chery’nin Türkiye’de ciddi bir fabrika kurma planları olduğunu, ancak yatırımın detaylarının henüz netleştirilmeye çalışıldığını ortaya koyuyor.
Chery, 2023 yılında Türkiye pazarına sadece üç SUV modeli ile giriş yaptı. Ancak bu kısa sürede, 40 bin 590 adetlik satış rakamına ulaştı ve Türkiye’de en çok satış yapan 10. otomobil markası oldu. Ocak-Temmuz 2024 döneminde ise Chery, yerli üreticiler Renault ve Fiat’ın ardından 41 bin 139 adet otomobil satarak, en çok satış yapan üçüncü otomobil markası konumuna yükseldi. Bu başarı, Chery’nin Türkiye pazarına yönelik ciddi planları olduğunu gösteriyor.
Chery’nin alt markası Jaecoo, C-segment SUV modeli ‘7’ ile Türkiye pazarına girdi. 1.6 litre benzinli motor seçeneğiyle satışa sunulan bu model, Avrupa’da İngiltere, İspanya, İtalya ve Polonya’nın ardından Türkiye’deki bayilerde yerini aldı. Jaecoo Türkiye Başkan Yardımcısı Ahu Turan, Türkiye’nin Jaecoo’nun büyüme stratejisinde önemli bir yere sahip olduğunu ve ilk etapta 22 showroomla satış ve satış sonrası hizmet vereceklerini açıkladı. Bu sayının kısa süre içinde 30’un üzerine çıkartılması planlanıyor.
Turan ayrıca, önümüzdeki dönemde Jaecoo 8 modelinin de benzinli ve plug-in hibrit güç seçenekleriyle Türkiye’de satışa sunulacağını belirtti. Bu, Chery’nin Türkiye’deki varlığını daha da güçlendirecek bir adım olarak değerlendiriliyor.
Temmuz 2023 itibarıyla, Çin’den ithal edilen tüm otomobillere yüzde 40 ilave gümrük vergisi uygulanmaya başlandı. Bu durum, Çinli otomotiv devlerinin Türkiye’de üretim yapma konusunda daha fazla motive olmasına neden oldu. Avrupa Birliği’nin de Çin’de üretilen elektrikli otomobillere yüzde 38’e varan oranlarda ek gümrük vergisi uygulamaya başlaması, Çinli üreticilerin küresel stratejilerini yeniden gözden geçirmelerine yol açtı.
BYD’nin Türkiye’de fabrika kurma kararı, bu vergilerden kaçınma stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilebilir. Türkiye’de yapılacak üretim, hem yerel pazarda hem de Avrupa pazarında daha rekabetçi fiyatlarla satış yapma imkanı sağlayacak.
Chery’nin Türkiye’ye yönelik yatırım planlarının sadece fabrika kurmakla sınırlı olmadığı, aynı zamanda bir Ar-Ge merkezi kurmayı da içerdiği belirtiliyor. Chery International Başkanı Zhang Guibing, Türkiye’ye yatırım yapmayı ciddi bir şekilde değerlendirdiklerini ve Ticaret Bakanlığı ile irtibat halinde olduklarını açıkladı. Türkiye’den ihracat yapabilecekleri çevre ülkelerin satış rakamlarını da dikkate alarak bir fabrika yatırımını değerlendirdiklerini belirtti.
Chery’nin Çin’in Wuhu kentindeki genel merkezinde düzenlenen uluslararası bir konferansta, şirketin dünya genelindeki yatırımları katılımcılara gösterilmiş ve bu haritada Türkiye üzerinde bir Ar-Ge merkezi konumlandırılmıştı. Bu, Chery’nin Türkiye’ye yatırım yapma konusundaki ciddiyetini bir kez daha ortaya koyuyor.