Blockchain sadece Bitcoin’in varolmasını sağlayan bir algoritma değil. O, günümüzde pek çok soruna çözüm olma potansiyelini gösteren bir matematik denklemi. İşte bu yüzden seveni de nefret edeni de çok fazla. Tek bir güç tarafından kontrol edilememesi bir yana, bu zamana kadar süregelen ve pek gücün ekmek yediği dünya düzenini tamamen değiştirebilir. O yüzden Bitcoin’in yanında Blockchain’i de adam akıllı tanımak lazım.
İçindekiler
ABD Hazine Bakanlığı’ndan Devlet Kurumlarına Blockchain Çağrısı!
Blockchain nedir ve neden bu kadar önemli?
Blockchain veya Türkçesiyle söyleyecek olursak blok zinciri teknolojisi, adından da anlaşılabileceği gibi zincirleme bir modelle inşa edilen ve şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanıdır. Bu kadar teknik bir tanımlama ile Blockchain teknolojisini kavramanın zor olduğunun farkındayız. O nedenle bu teknolojinin neden önemli olduğuna değinelim ve daha sonra günümüzdeki bazı uygulamalarına yakından bakalım.
Merkeziyetsizdir
Bir bakkal defteri düşünün. Bu defterin merkezi bakkaldır ve teorik olarak verileri istediği gibi değiştirme imkânına sahiptir. Bu bakkal defterini Blockchain teknolojisine taşıdığımızda ise herkes tarafından defterin görülebildiği, şifreleme sayesinde kimsenin verilere müdahale edemediği şeff af ve güvenli bir sisteme geçmiş oluruz. Bundan sonra bakkal defterine girecek her kayıt, diğer kullanıcılar tarafından onaylanmadan zincire işlenmez. Böylece güvenli, şeff af ve hızlı bir veri tabanımız olur.
Güvenilir ve ulaşılabilirdir
Sistem, ağa dahil olan birçok kişi ile birlikte çalıştığından kesintilere ve saldırılara karşı dirençli bir yapıdadır. Herhangi bir noktada hata meydana geldiğinde, diğer kullanıcılar işleme devam ederek zincirin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini sağlar.
Hızlı ve masrafsızdır
Bu sistem, Bitcoin ve Digibyte gibi bir ödeme aracı olarak tasarlandığında günümüzde kullanılan SWIFT gibi çözümlere oranla çok daha hızlı ve masrafsızdır. Günümüzde Türkiye’den yurtdışına para transferi yapmak istediğinizde hem çok bekler hem de bankaları zengin edersiniz. Ancak şu anda kripto paralar ile dakikalar içerisinde kuruş bazında masraf ödeyerek aktarım yapmak mümkün.
Starbucks, Blockchain Teknolojisini Kullanacak!
Bitcoin dışında neden 1500 tane coin var?
Şu anda Bitcoin ile birlikte toplam 1.514 tane kripto para var. Bitcoin dışındaki tüm coin’lere “altcoin” (alternatif coin’in kısaltması) diyoruz. Aklınıza doğal olarak “Dijital para Bitcoin olacaksa, niye Bitcoin’den farklı 1500 tane daha kripto para var?” sorusu gelebilir.
Twitter CEO’su: “Bitcoin, Dünyanın Tek Para Birimi Olacak”
Aeron (ARN) – Havacılık güvenliği
Havacılık dünyanın en büyük endüstrilerinden biri. Dünya çapında günde 100.000 uçuş gerçekleştiriliyor ve 2 milyon insan bu uçuşlarda seyahat ediyor. Her ne kadar havacılık en güvenli ulaşım seçeneklerinden biri olsa da yılda yaklaşık 3302 kaza oluyor ve bunların %57’si insan hatası yüzünden gerçekleşiyor. Aeron ise bir Blockchain ağı ile insan faktörünü aradan kaldırmayı ve oluşacak kazaları minimuma indirmeyi amaçlamakla beraber hem havayolu şirketlerinin hem endüstri çalışanlarının hem de yolcuların hayatını kolaylaştırmayı hedefliyor. Blockchain teknolojisi bildiğiniz gibi şeffaf ve değiştirilemediği için güvenli. Aeron da bu nedenle günümüzde pilotlar uçuş kayıtlarını değiştirebilir, uçuş okulları yozlaşmış olabilir, uçak operatörleri uçuş saatlerini gereğinden az raporlayabilir veya farklı şekillerde manipüle edebilir, veri günlüğünde herhangi bir değişiklik yapılabilir diyor. Şirketin yol haritası; proje tamamlandığında pilotların, havacılık şirketlerinin ve yolcuların ayrı ayrı kullanacağı uygulamalarla Blockchain teknolojisini kullanan bir havuz oluşturmak ve böylece sektörü çok daha güvenli ve verimli bir hâle getirmek.
Merkezi olmayan depolama platformu: Siacoin (Sn)
Günümüzde hepimiz Google Drive, Microsoft OneDrive ve Dropbox gibi bulut depolama servislerini kullanıyoruz. Siacoin ise blockchain altyapısını kullanan, merkeziyetsiz ve verilerin blok zincirinde depolandığı bir bulut sistemi. Bu sistem sayesinde bilgisayarınızda kullanmadığınız alanları Sia’nın merkezi olmayan ağına dahil edebiliyor ve bir başkasına kiralayarak Siacoin olarak ödeme alabiliyorsunuz. Tabii ki bu sistem sayesinde Siacoin ile ödeme yaparak, geleneksel bulut depolama çözümlerine oranla daha uygun fi yata depolama alanı kiralamak da mümkün. Sistemde ‘host’ yani alanı kiralayan kişi, belli bir süre boyunca dosyaları saklamak zorunda. Eğer depolama alanına bir müdahalede bulunursa, sistem kiralayan kişiye ödül vermiyor. Yani sistem bir nevi karşılıklı anlaşmaya dayanıyor.
Genom dizileme Blockchain’e taşınıyor
Blockchain teknolojisine farklı bir bakış açısı getiren girişimlerden biri de Nebula Genomics. Harvard Üniversitesi‘nden genetik uzmanı George Church, PhD öğrencisi Dennis Grishin ve aynı üniversiteden mezun Kamal Obbad‘ın bu girişimi, aynı zamanda 999 dolar ücretle genom dizileme hizmeti veren Veritas Genetics şirketinin CEO’su Mirza Cifric tarafından da destekleniyor. Günümüzde DNA testi için para ödediğinizde, testi yaptırdığınız şirket genetik verinize sahip oluyor. Nebula ise insanların genom dizisini bir blockchain ağında tutmak ve insanların verilerini paylaşmaya izin verdikleri takdirde dijital para kazanmalarını amaçlıyor. Girişimin manifestosunda (white paper) ilaç ve biyoteknik şirketlerinin yeni ilaçlar geliştirmeleri için geniş genom verilerine ihtiyaç duyduğu belirtiliyor. Şirketler genellikle ihtiyaç duydukları verileri milyonlarca dolar ödeyerek büyük genetik şirketlerinden satın alıyor. Bu girişimle birlikte insanlar isterlerse genomik verilerini direkt olarak ilaç firmalarına veya bu veriye ihtiyaç duyan diğer şirketlere satabilecek. Obbad‘ın açıklamasına göre veriye ihtiyaç duyan şirketin, kişilerin paylaşılan bilgilerini indirmesine gerek olmayacak. Bu veriler ödünç alınacak. Ayrıca paylaşılan verilerin sahipleri anonim olacak ve kimlikleri tamamen gizli tutulacak. Genomik veri ve ticari işlemlerin tümü Blockchain üzerinden gerçekleştirilecek.
Deniz Mahsülleri Endüstrisi’ne Blockchain çözümü
Blockchain’in şeff af ve güvenilir yapısı, yakın zamanda illegal balık avcılığını ve insan hakları ihlallerini bitirebilir. Doğal hayatı koruma vakfı WWF, birçok farklı şirketle gerçekleştirdiği işbirliği sonrasında Blockchain teknolojisini kullanarak Pasifik Adaları’nda yer alan ton balığı endüstrisini kontrol altına almaya hazırlanıyor. Şu anda ton balığı alım satımları kağıt kayıtlar üzerinden gerçekleştiriliyor, o da yapılırsa. Blockchain teknolojisiyle birlikte ise balıkçılar, yakaladıkları balıkları radyo frekans tanımlama sistemini kullanarak etiketleyebilecek ve tarayabilecek. Bu da bir ton balığının çıkarılmasından süper markete gidene kadarki tüm sürecin takip edilebilmesine olanak tanıyor. En nihayetinde ton balığı alan müşteriler, akıllı telefon uygulamasıyla paketi taratıp ihtiyaç duydukları tüm verileri görüntüleyebilecek.