İçindekiler
Orijinal yayın tarihi: Hardware Plus Dergi (Sayı: 46 – 2017 Şubat)
Pazarlamacılar her zaman rakam oyunlarına başvurur. Rakamlar kolay algılanabılır, insanlar tarafından rahatlıkla elma veya armuda ait olduğu anlaşılmadan birbirine karıştırılabilir şeylerdir, kavramların üretilmesinde kullanılan büyük sahtekarlık araçlarıdır. Bu sahtekarlıkların en güzel örnekleri hayatımızda bolca var. Mesela teknoloji dünyasından bir örnek verelim: Sekiz çekirdekli işlemciye sahip telefonun dört çekirdekli işlemciye sahip telefonlardan iki kat hızlı olduğu iması yapılması bunlardan birisidir.
Ekonometrik bir örnek verelim: Ülkede yapılan yatırımların uzun süre eski parayla (1 milyon katıyla) zikredilmesi ama aynı dönemde borçların kıyaslama yapılabilecek bir bağlamdalarmış gibi bugün kullandığımız para üzerinden söylenmesi. Rakamların gücünü küçümsemeyin; yanıltıcı biçimde kullanılsa bile. Akıllı telefon pazarında kullanıcıları kandırmanın en güzel yollarından ikincisi de var olan bellek miktarı. Bu bellek miktarı kullanıcılar için genellikle bir satın alma kriteri durumunda değilken bazı kullanıcıların aklını çelmek için kullanılabiliyorlar. Şu an için standart sayılabilecek miktar olan 3 GB ve minimum gerekli miktar olan 2 GB’ın üzerinde kendisini gösteren 4 GB bellek birçok alanda şu an için kabul edilebilir bir miktar.
Üst modellerde kendisini gösteren 4 GB bellek miktarı aynı anda birçok uygulamayı arka planda çalıştıran kullanıcılar için ara sıra işe yaradığını gösterebilen bir miktar olmasına rağmen aslında genellikle boş kalan bol miktarda bellek alanını ve masrafların gereksiz yere artmasını, ürün maliyetlerinin korkunç şekilde yükselmesini tetikleyen saçma bir uygulama durumuna gelmiş vaziyette.
Belleği ne kullanır?
Android ekosistemini göz önüne alırsak Linux çekirdeği üzerine bina edilmiş bir işletim sistemi olduğunu görüyoruz. Bellek kullanım sistemi de buna göre şekilleniyor; işletim sistemi temel bileşenleri için bir miktar belleği kendisi kullanıyor ve çekirdek yanında işlevler için ekran denetimi, giriş çıkış denetimi ve disklerin ön bellekleme sistemleri gibi şeyler için bellekten yer ayrılıyor. Elbette mobil işletim sistemine uygunluk açısından bakıldığında Linux çekirdeğinin minimum gereksinimleri var olan özellikler ve belleğin kullanılabilirliğine göre artış gösteriyor.
Artan belleğin kullanımı da artırması birazcık kafa karıştırabilir velâkin durum bu şekilde işliyor: Daha fazla boşta bellek varsa sistem daha fazla önbellekleme yapıyor ve depolama sistemine sürekli erişip zaman kaybetmesini engelleyerek var olan belleğin kullanılmasını sağlıyor. Bunun farkında olmayan kullanıcılar ise zamanında Windows’a dedikleri gibi “çok fazla bellek yiyor” diyerek haksız tepkilerini dile getiriyorlar. Bu tamamen sizin için; sürekli depolama alanına erişen bir sistem eminiz ki sizi çileden çıkartacaktır. Mobil cihazlarda ekranı yöneten grafik işlemcisi de ana işlemciye tümleşiktir. Bu grafik işlemci bölümü de ekran çözünürlüğünüze bağlı olarak 150 ila 300 MB arası bellek tüketir. Gösterilecek bir oyun yoksa bile ekrandaki piksellerin önbelleklenebilmesi için bu kullanım mecburdur.
Mesela sadece kara konsola sahip sunucu sistemlerine bile bir miktar görüntü belleği ayrılır. Sistemde sürekli olarak etkin bulunan yazılımlar da bellek tüketimine etki eder. Örneğin arayüz yönetimini yapan sistem (launcher), sürekli etkin olan klavyeniz, SIM kartı yöneten hizmet, telefon, mesajlaşma, sistemde bulunan sensörler, launcher sistemi haricinde çalışan tüm jest ve mimikler…
Hepsi bir miktar bellek kullanır ki siz çalıştırmaya giriştiğinizde çalışabilsinler. Bu kadar yazılımın üzerine o anda arka planda veya gözünüzün önünde açık olan uygulamalar da o an bellek kullanır. Daha önemlisi sistemin doğru çalışması ve sizin girdilerinize kolay biçimde tepki verebilmesi için de depolama üzerinde bulunan yazılımlar sürekli bir önbellek üzerinden çalışarak dijital hayatın daha akıcı olmasını sağlıyorlar. Çünkü sistem belleğinin hızı depolama alanına göre, hangi işletim sistemi veya donanım olduğundan bağımsız şekilde, kat kat fazla.
Akıllı telefonlarda 8 GB bellek fazla ise ne kadar bellek yeterli?
Android ekosisteminde şu anki teknolojiyle, aynı anda iki tane devasa oyunu arka planda tutmak gibi fantezileriniz yoksa 3 veya 4 GB RAM tüm akıllı telefonlar için yeterli. Ekonomik modellerde de Android 7.0 Nougat gereksinimlerini düşünerek 2 GB alt sınır koymak makul olacaktır.
Elbette çalışması gerekiyorsa çalışıyor; zira AOSP sürümüne çok yakın bir Android 7.1.1 ile çalışan Galaxy S3 bile mümkün (cihazda 1 GB bile bellek yok). Fakat, sektörde adım adım yaklaşan bazı yenilikler daha fazla bellek barındıran akıllı telefonları makul hale getirebilir. Microsoft Continuum benzeri sistemler ve daha önemlisi x86 (CISC) emülasyonu yapabilen ARM tabanlı (RISC) işlemciler sayesinde daha fazla belleğin verimli şekilde kullanılacağı senaryolar sunan mobil cihazlar, bol miktarda RAM kullanılmasını makul hale getirebilir.
Bu senaryolarda masaüstü bilgisayarlar hem işletim sistemi hem de yetenek açısından bol miktarda belleği verimli şekilde kullanabilen müthiş cihazlar hâline dönüşebilir. Bu sayede ceplerde taşınacak ebattaki mobil cihazlara yalnızca rakam oyunu için eklenmesi düşünülen 6 GB veya daha korkuncu 8 GB seviyesindeki bellekler gerçek anlamda bir işe yarayabilir, yalnızca birer rakam olmaktan öteye geçebilir.